Τους τρεις τελευταίους μήνες, ύστερα από τη μεγάλη διασπορά της μετάλλαξης Όμικρον του Covid-19, μπορεί να παρατηρήσει κανείς ουρές έξω από φαρμακεία και διαγνωστικά κέντρα, για τη διενέργεια Rapid Test.
Παράλληλα, στα φαρμακεία πωλούνται και κάποια τεστ αντιγόνου για χρήση στο σπίτι, τα οποία είναι γνωστά σαν Self Tests. Πολλοί, λοιπόν, αναρωτιούνται αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα Self Tests και στα Rapid Tests. Τι είναι, λοιπόν, το Rapid Test ή Τεστ Ταχείας Ανίχνευσης Αντιγόνου; Ποια η διαφορά του από το Self Test ή από το Μοριακό Τεστ ανίχνευσης COVID-19; Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν κάνετε ένα Rapid Test σε ένα φαρμακείο;
Τι είναι το Rapid Test
Το Rapid Test ή Τεστ Ταχείας Ανίχνευσης του αντιγόνου του SARS-CoV-2 είναι μια διαγνωστική ταχεία δοκιμασία, η οποία ανιχνεύει το αντιγόνο (Ag) του ιού SARS-CoV-2, δηλαδή μικρές ιϊκές πρωτεΐνες, μέσα σε λίγα λεπτά. Η εγκυρότητα του rapid test αγγίζει το 90%. Το rapid test είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τον εντοπισμό υψηλού ιϊκού φορτίου, πράγμα πολύ σημαντικό, αφού τότε ο ιός είναι περισσότερο μεταδοτικός.
Για να γίνει η λήψη δείγματος για το rapid test στο φαρμακείο, ο φαρμακοποιός εισχωρεί έναν βαμβακοφόρο στυλεό 3 με 4 εκατοστά μέσα στη ρινική κοιλότητα και τον περιστρέφει μερικές φορές, πριν τον βγάλει. Έπειτα, τον τοποθετεί σε ένα δείγμα με ειδικό υγρό, και το αποτέλεσμα βγαίνει σε 15-30 λεπτά. Στις λωρίδες που βρίσκονται στο κουτί του rapid test υπάρχουν αντισώματα αντιγόνου, τα οποία ενεργοποιούν κάποιο συγκεκριμένο ένζυμο. Αν το rapid test βγει θετικό, τότε θα εμφανιστεί μια χρωστική.
Στο rapid test η λήψη δείγματος γίνεται κατά κύριο λόγο από τη μύτη, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει και λήψη στοματικού επιχρίσματος. Όσον αφορά την παραλλαγή Όμικρον, η οποία αναπαράγεται περισσότερο στην ανώτερη αναπνευστική οδό, υπάρχουν ενδείξεις ότι η λήψη σάλιου από το λαιμό είναι πιο αποτελεσματική. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι ένας βασικός λόγος για τον οποίο μια λήψη δείγματος από τη ρινική κοιλότητα μπορεί να δώσει αρνητικό αποτέλεσμα, ενώ μια λήψη δείγματος από το φάρυγγα του ίδιου ατόμου μπορεί να δώσει θετικό, είναι ότι ο στυλεός δεν εισχώρησε αρκετά βαθιά στο ιγμόρειο, οπότε δεν έλαβε αρκετό δείγμα για να έχουμε ένα σωστό αποτέλεσμα. Η αλήθεια είναι, πάντως, ότι τα rapid test έχουν σχεδιαστεί ως διαγνωστικά τεστ που διενεργούνται με λήψη ρινικού επιχρίσματος.
Τι είναι το Self Test
Το self test, στην πραγματικότητα, είναι ένα rapid test για τον Covid-19 τo οποίo μπορεί να κάνει ο οποιοσδήποτε στο σπίτι του, χωρίς να χρειάζεται τη βοήθεια κάποιου υγειονομικού. Είναι τεστ αντιγόνου, το οποίο, όμως, δεν χρειάζεται ειδικό εξοπλισμό για να διενεργηθεί.
Ουσιαστικά, είναι απλά δύο διαφορετικά ονόματα, που δόθηκαν για λόγους σαφήνειας, αλλά περιγράφουν ακριβώς το ίδιο πράγμα: Ένα τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου. Όταν κάποιος θέλει να το κάνει σπίτι του, στον εαυτό του ή στο παιδί του, αγοράζει το λεγόμενο “self test”. Όταν προτιμάει, για μεγαλύτερη ακρίβεια, να το κάνει σε κάποιο νοσοκομείο, μικροβιολογικό εργαστήριο ή φαρμακείο, να γίνει η λήψη από κάποιον υγειονομικό, δηλαδή, το ονομάζουμε “rapid test”.
Τα δύο είδη τεστ δεν παρουσιάζουν διαφορές ως προς την αξιοπιστία τους και τον τρόπο λήψης του δείγματος. Eπειδή, όμως, πρέπει να γίνει σωστή λήψη, να εισχωρήσει βαθιά, δηλαδή, ο στυλεός στη ρινική κοιλότητα, για να είναι ακριβές το αποτέλεσμα, αν κάποιος θεωρεί πως δεν μπορεί να το κάνει σωστά στο σπίτι του, το ιδανικό θα ήταν να επισκεφθεί ένα φαρμακείο ή ένα διαγνωστικό κέντρο και να ζητήσει τις υπηρεσίες ενός υπαλλήλου που έχει ειδικευτεί στις λήψεις τέτοιων δειγμάτων.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ Rapid Test και Μοριακού Test
Τα Rapid Test είναι εντελώς διαφορετικά από τα εργαστηριακά Μοριακά Τεστ (PCR). Η πλήρης ονομασία της μεθόδου του μοριακού τεστ είναι αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης σε πραγματικό χρόνο, με χρήση αντίστροφης μεταγραφάσης (realtime RT-PCR).
Το μοριακό τεστ ανιχνεύει τα ιϊκά σωματίδια, το γονιδίωμα, δηλαδή, του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 και, μάλιστα, σε εξαιρετικά μικρή συγκέντρωσή του, με τη μέθοδο Real Time (PCR) και μπορεί να δείξει αν κάποιος έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό. Μπορεί να διενεργηθεί με το που θα αρχίσουν τα πρώτα συμπτώματα, αλλά ανιχνεύει τον ιό ακόμη και σε ασυμπτωματικά άτομα, με πολύ χαμηλό ιικό φορτίο. Γίνεται ρινοφαρυγγική ή στοματοφαρυγγική λήψη επιχρίσματος βλεννογόνου από προσωπικό που έχει εξειδικευτεί και εκπαιδευτεί κατάλληλα γι’ αυτήν την εργασία.
Τα αποτελέσματα θα τα έχετε μέσα σε 24 ώρες από την ώρα της λήψης του δείγματος. Η ευαισθησία αυτής της μεθόδου αγγίζει το 100%, όταν ακολουθούνται οι σωστές εργαστηριακές πρακτικές, ενώ είναι ελάχιστες οι πιθανότητες να έχετε ένα ψευδές αποτέλεσμα. Το κόστος αυτής της εξέτασης είναι σχετικά υψηλό. Αυτήν την περίοδο, στα μικροβιολογικά εργαστήρια μπορείτε να το βρείτε γύρω στα 40-50€.
Τα τεστ αντιγόνου έχουν μικρότερη ευαισθησία και μπορούν να εντοπίσουν αν κάποιος έχει προσβληθεί, κυρίως, τις πρώτες μέρες της λοίμωξης, που το ιϊκό φορτίο είναι υψηλό. Η αλήθεια είναι ότι, με τα αντιγονικά rapid και self tests κάποιες φορές θυσιάζουμε την ακρίβεια για την ευκολία και το άμεσο αποτέλεσμα που παρέχουν. Aπό την άλλη, όταν διενεργούνται σωστά τα αντιγονικά τεστ, είναι ένας καλός δείκτης της μολυσματικότητας: όταν έχουμε διαδοχικά αρνητικά αποτελέσματα, που επαναλαμβάνονται, οι πιθανότητες μετάδοσης είναι περιορισμένες. Χάρη στο άμεσο αποτέλεσμα, μπορούν να προλάβουν την εξάπλωση του ιού από τυχόν ασυμπτωματικούς. Εκτός αυτού, είναι οικονομικά, οπότε μπορούν να επαναλαμβάνονται αρκετές φορές μέσα στην εβδομάδα.
Τι εξασφαλίζει την ακρίβεια ενός Rapid Test;
Πολύ σημαντικό ρόλο στην αξιοπιστία ενός τεστ παίζει η ποιότητα κατασκευής του. Η ευαισθησία τους εμφανίζει αποκλίσεις, ανάλογα με την κατασκευάστρια εταιρεία του τεστ.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η σωστή λήψη του δείγματος. Θα πρέπει να υπάρχει στο στυλεό αρκετή ποσότητα ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος, για να μπορέσει να ανιχνευθεί το αντιγόνο του ιού.
Τα rapid test δεν έχουν κατασκευαστεί για να ελέγξουν πόσο μεγάλο είναι το ιικό φορτίο που υπάρχει στο δείγμα. Παρ’ όλα αυτά, θεωρητικά, όταν είναι παχιά και έντονη η γραμμή στο θετικό τεστ, αυτό μπορεί να σημαίνει υψηλό ιικό φορτίο.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ένα έγκυρο rapid test σπάνια θα δώσει ψευδώς θετικό αποτέλεσμα, αλλά, σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε το αποτέλεσμα με ένα μοριακό τεστ.
Ένα αξιόπιστο rapid test μπορεί να ανιχνεύσει την παραλλαγή Όμικρον, όπως και τις προηγούμενες παραλλαγές. Παρ’ όλα αυτά, στην αρχή της λοίμωξης, όταν το ιικό φορτίο είναι χαμηλό, μπορεί η Όμικρον να μην ανιχνευτεί από το rapid test. Όταν, λοιπόν, παρουσιάζουμε συμπτώματα που συνάδουν με αυτά του Covid-19, δεν πρέπει να εφησυχάζουμε εξαιτίας ενός αρνητικού rapid test. Εξάλλου, η λογική των rapid test είναι να διενεργούνται συχνά και επαναλαμβανόμενα, για να μπορέσουν να ανιχνεύσουν τον ιό εγκαίρως.
Πώς γίνεται το Rapid Test στο φαρμακείο
Στο φαρμακείο, ο ενδιαφερόμενος δίνει το ΑΜΚΑ του, το οποίο καταχωρίζεται στο σύστημα, πληρώνει το κόστος του test και γίνεται από το φαρμακοποιό λήψη του δείγματος στον εξωτερικό χώρο του φαρμακείου. Συνήθως, ο ενδιαφερόμενος ενημερώνεται τηλεφωνικά εντός μισής ώρας, αν βγει θετικό, ενώ, αν βγει αρνητικό, σε μισή ώρα περίπου ο φαρμακοποιός θα ενημερώσει την πλατφόρμα gov.gr για το αποτέλεσμα του test και θα μπορέσει να εκδοθεί βεβαίωση αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου κορωνοϊού COVID-19.
Η τιμή για τη διενέργεια του rapid test σε ένα φαρμακείο κυμαίνεται από 5 έως 10 ευρώ. Αν ένα φαρμακείο έχει πολύ κόσμο, ο χρόνος που θα χρειαστεί για να γίνει ενημέρωση της πλατφόρμας gov.gr θα είναι μεγαλύτερος. Εξάλλου, αν έχει ουρές στο φαρμακείο που επιλέξατε, καλύτερα να μετακινηθείτε σε ένα πιο ήσυχο, για μεγαλύτερη ασφάλεια. Βρες φαρμακείο ανοιχτό, για rapid test.
Έχουμε ζήσει δύσκολες καταστάσεις τα τελευταία δυο χρόνια, που έχουν αλλάξει τη ζωή μας όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα. Το χειρότερο, όμως, και αυτό που θα μας αφήσει πίσω της η πανδημία, όταν μπορέσουμε να επιστρέψουμε σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς, είναι ο φόβος. Ο φόβος ότι θα αρρωστήσουμε ή ότι θα κολλήσουμε και θα θέσουμε σε κίνδυνο τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Βεβαίως, είναι απαραίτητο να συνεχίσουμε να προσέχουμε, φορώντας μάσκες σε κλειστούς χώρους ή σε συνωστισμό και τηρώντας αποστάσεις. Τα τεστ, μοριακά και αντιγονικά, είναι μερικά από τα βασικά εργαλεία που διαθέτουμε για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Ένα πολύ σημαντικό μέτρο πρόληψης, λοιπόν, που πρέπει να γίνει κομμάτι της ζωής μας είναι, με το παραμικρό ύποπτο σύμπτωμα, να επισκεπτόμαστε ένα κοντινό μας φαρμακείο και να ζητάμε να μας διενεργηθεί rapid test. Έτσι, θα περιορίσουμε εγκαίρως τυχόν διασπορά του ιού στην κοινότητα.
