Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία είναι ένα κοινωνικό, ιδιαίτερα σοβαρό, φαινόμενο που εκφράζεται με πράξεις, λόγια και συμπεριφορές εκφοβιστικού τύπου. Οι εποχές είναι δύσκολες. Έστελνες βιογραφικά για πολλούς μήνες, ωσότου βρεις τη δουλειά που έχεις τώρα. Η εταιρεία σού φαίνονταν αρχικά, ότι θα είναι η όαση στην πολύμηνη ανεργία σου. Το κλίμα ήταν καλό, οι απολαβές υψηλές για τα τωρινά δεδομένα, οι προοπτικές εξέλιξης έδειχναν λίαν καλές.
Για εξέλιξη είπαμε; Δεν είναι πυρηνική φυσική, η εξέλιξή σου καθορίζεται εν πολλοίς από τον προϊστάμενό σου. Παραδέξου το, στην αρχή σου έκανε γκελ. Ένας αρκετά εμφανίσιμος άντρας με δυναμικό προφίλ, αλλά και κουλ συμπεριφορά δεν μπορεί να μην είναι ελκυστικός.
Φαίνεται, όμως, ότι η καλή πρώτη εντύπωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο προϊστάμενός σου πήρε περισσότερο θάρρος από ότι πρέπει, και η κατάσταση έχει ξεφύγει αρκετά. Δε μιλάμε, πλέον, για ένα αθώο φλερτ, μιλάμε για έντονη παρενόχληση. Σωστά, σεξουαλική παρενόχληση. Μία συμπεριφορά που θεωρείται αδίκημα.
Η σεξουαλική παρενόχληση ως αδίκημα
Ναι, η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία αλλά και οπουδήποτε αλλού, είναι αδίκημα. Πρώτα από όλα θεωρείται παράβαση του νόμου 3896/2010. Πιο συγκεκριμένα, το άρθρο 3 του προαναφερθέντος νόμου αναφέρει ρητά ότι: “Η παρενόχληση, η σεξουαλική παρενόχληση, καθώς και οποιαδήποτε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση που οφείλεται στην ανοχή ή στην απόρριψη αυτής της συμπεριφοράς, συνιστούν διάκριση λόγω φύλου και απαγορεύονται».
Δεν είναι μόνο ο νόμος 3896/2010 που ασχολείται με το θέμα της σεξουαλικής παρενόχλησης. Το αναθεωρημένο (από το νόμο 4619/2019) άρθρο 337 του Ποινικού Κώδικα αποτελεί ένα ακόμη νομικό όπλο για τα θύματα αυτής της ανάρμοστης συμπεριφοράς. Ας το πάρουμε από την αρχή. Στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 337 αναφέρεται ότι: « Όποιος με ασελγείς χειρονομίες, με προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων προσβάλλει βάναυσα την τιμή άλλου τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα έτος ή χρηματική ποινή. Για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση».
Ασφαλώς οι προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις μπορούν να αφορούν στη σεξουαλική παρενόχληση. Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία δε μένει έξω από τα ραντάρ του άρθρου 337, αφού στην τέταρτη παράγραφο αυτού, διαβάζουμε: « Όποιος προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος την ανάγκη ενός προσώπου να εργαστεί, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή. Για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση».
Για να συνοψίσουμε λοιπόν, ο ποινικός κώδικας αντιμετωπίζει τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία αλλά και γενικά, ως παραβίαση της αρχής ισότητας των δύο φύλων, αλλά και σαν ένα σεξουαλικό έγκλημα τρόπον τινά. Οι ποινές του εγκλήματος αυτού είναι η φυλάκιση και το χρηματικό πρόστιμο. Για να επιβληθούν αυτές οι ποινές, βέβαια, μας λέει ο Ποινικός Κώδικας πρέπει να γίνει έγκληση εις βάρος του παραβάτη. Σε απλά ελληνικά, δηλαδή, αν έχεις κάποιο «γύπα» εργοδότη που σε παρενοχλεί σεξουαλικά, πρέπει να του κάνεις μήνυση, προκειμένου να διωχτεί και να τιμωρηθεί.
Ενδεχομένως να σκέφτεσαι, ότι ο κόπος είναι μάταιος. Ίσως και να φοβάσαι να το κάνεις για λόγους που είναι λίγο πολύ ευνόητοι. Επομένως, πριν κάνεις το οτιδήποτε, πρέπει να διαβάσεις ποια είναι τα δικαιώματα ενός θύματος σεξουαλικής παρενόχλησης.
Ποια δικαιώματα έχουν τα θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης;
Ας τα πάρουμε ένα ένα με τη σειρά. Πρώτα από όλα, πρέπει να ξεκαθαριστεί, αν ο παραβάτης είναι ο εργοδότης σου, ή κάποιος συνάδελφος. Στην πρώτη περίπτωση, ο εργοδότης σου έχει καταχραστεί το διευθυντικό δικαίωμα. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας σου, άρα μπορείς να αποζημιωθείς.
Το ίδιο ισχύει και για τις περιπτώσεις, όπου η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, ασκείται από κάποιο συνάδελφο. Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να μεριμνά για τα θέματα σεξουαλικής παρενόχλησης που ενδέχεται να ανακύπτουν στην επιχείρησή του. Η μέριμνα του εργοδότη αφορά στην εξέταση των περιστατικών, τη μετακίνηση του παραβάτη υπαλλήλου ή ακόμη και την απόλυσή του. Αν δεν κάνει τίποτα από τα παραπάνω, θεωρείται συνυπεύθυνος.
Ο εργοδότης από την άλλη, μπορεί να φερθεί πονηρά και εκδικητικά. Να σε απολύσει δηλαδή. Στην περίπτωση αυτή, μπορείς να κάνεις με τη βοήθεια ενός δικηγόρου, ή μιας αξιόπιστης δικηγορικής εταιρείας όλες τις πρέπουσες νομικές ενέργειες, έτσι ώστε, να αποδείξεις ότι η απόλυσή σου είναι καταχρηστική και άκυρη. Η νομοθεσία σού δίνει, επιπλέον, το δικαίωμα να ζητήσεις την αποζημίωσή σου, όχι μόνο γιατί απολύθηκες, αλλά και για την προσβολή της προσωπικότητάς σου. Εναλλακτικά, σου δίνει το δικαίωμα να ζητήσεις χρήματα για την ηθική βλάβη που σου προκαλέσαν.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, έχεις το δικαίωμα ως πολίτης να προσφύγεις στα δικαστήρια, για να διεκδικήσεις το δίκιο σου απέναντι σε κάποιον που θεωρείς ότι σε έχει βλάψει. Μπορείς, επίσης, να ζητήσεις τη βοήθεια του Συνηγόρου του Πολίτη ή να απευθυνθείς στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας.Όπως και να έχει, πρέπει ν΄ αντιληφθείς ότι έχεις τα όπλα και τους συμμάχους για να αντιμετωπίσεις τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία.
Σου προτείνουμε να κάνεις χρήση τους το συντομότερο δυνατό, διότι ας μην κοροϊδευόμαστε, αν δεν αντιδράσεις άμεσα, το πρόβλημα θα διογκωθεί. Αν δεν πατήσεις πόδι άμεσα, αν δε βρεις το θάρρος να πεις «Κοντά τα χέρια σου αφεντικό», αυτός θα αποθρασύνεται συνεχώς. Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία έχει και άλλες διαστάσεις, όμως αυτό που μπορεί να σου προτείνει το παρόν άρθρο, είναι να ψάξεις κάποιον εξειδικευμένο δικηγόρο, που θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις με θάρρος το πρόβλημα στο χώρο εργασίας σου.
Που θα τον βρεις; Στο Χρυσό Οδηγό, φυσικά!
