Ο σταφυλόκοκκος, αποτελεί δερματική λοίμωξη, η οποία εμφανίζεται συχνότερα τους καλοκαιρινούς μήνες, είναι ο φόβος και ο τρόμος των γονιών. Πρόκειται για μια από τις πιο συνηθισμένες αιτίες λοιμώξεων σε βρέφη και παιδιά.
Ο σταφυλόκοκκος (Staphylococcus aureus) είναι ένας θετικός κατά Gram κόκκος, ένα μικρόβιο που βρίσκεται ούτως ή άλλως στη φυσιολογική χλωρίδα του δέρματός μας. Κάτω, όμως, από συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να πολλαπλασιαστεί και να δημιουργήσει πρόβλημα. Ο σταφυλόκοκκος δημιουργεί μια λοίμωξη στο δέρμα, που λέγεται μολυσματικό κηρίο, η οποία εμφανίζεται σαν φλεγμονή του δέρματος, με πρήξιμο, με σπυράκια κόκκινα ή υπόλευκα ή φουσκάλες. Στη συνέχεια οι φουσκάλες γεμίζουν υγρό (πύον), σπάνε και αφήνουν μια κρούστα χρυσού χρώματος στην πληγή. Αν δεν λάβει το παιδί θεραπεία, οι βλάβες μπορεί να γίνουν μεγαλύτερες, να επεκταθούν και στο υπόλοιπο σώμα και να γίνουν επώδυνες ή να προκαλέσουν έντονη φαγούρα.
Μπορεί να βρεθεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά συχνότερα τον βλέπουμε γύρω από το στόμα, τα ρουθούνια, στη μύτη, στο τριχωτό της κεφαλής, αλλά και σε σημεία του σώματος που έχουν υποστεί τραυματισμό, γρατσουνιά ή τσίμπημα εντόμου.
Για να προσβληθεί το άτομο από το μικρόβιο, πρέπει να υπάρχει ένας τρόπος εισόδου του στο δέρμα. Αν το δέρμα του παιδιού είναι καθαρό και απολύτως υγιές (πράγμα πολύ δύσκολο για μικρό παιδί, που παίζει όλη τη μέρα), ακόμη και αν έρθει σε επαφή με άλλο παιδί που έχει σταφυλόκοκκο, δεν είναι εύκολο να κολλήσει. Το μικρόβιο, όμως, μπορεί να μεταδοθεί εύκολα σε ευάλωτα άτομα, όπως βρέφη ή ανοσοκατεσταλμένα άτομα, από έναν απλό φορέα.
Ο σταφυλόκοκκος μπορεί να έχει ως σύμπτωμα τον πυρετό (για τον πυρετό μπορείς να μάθεις περισσότερα εδώ), ενώ σε σπάνιες, ευτυχώς, περιπτώσεις, έκτος από δερματική φλεγμονή, μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερίτιδα, πνευμονία, λοιμώξεις στο κατώτερο αναπνευστικό, στο ουροποιητικό, βακτηριαιμία και ενδοκαρδίτιδα. Μπορεί να γίνει επικίνδυνος για τα νεογνά και τα βρέφη, γιατί, εξαιτίας του ανώριμου ανοσοποιητικού τους συστήματος, θα προσβληθούν πιο βαριά και μπορεί να έχουν επιπλοκές.
Πώς μεταδίδεται ο σταφυλόκοκκος;
Ο σταφυλόκοκκος μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με την απλή επαφή, με την επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή και μολυσμένες εκκρίσεις (όπως ρινικές), με την τροφή, αλλά και με τη χρήση ρούχων και πετσετών άλλων ατόμων ή αθλητικού εξοπλισμού, τα οποία είναι μολυσμένα. Είναι ένα πολύ ανθεκτικό μικρόβιο, που μπορεί να επιβιώσει για μέρες πάνω σε αντικείμενα.
Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, που τα παιδιά παίζουν έξω και τραυματίζονται, που το δέρμα τους είναι περισσότερο εκτεθειμένο, αφού δεν φοράνε πολλά ρούχα, που υπάρχουν κουνούπια, ζέστη και υγρασία, με τον κόσμο που μαζεύεται σε πισίνες, παραλίες, σε ξαπλώστρες και καρέκλες, το μικρόβιο μεταδίδεται πολύ ευκολότερα. Τα παιδιά μπορούν να μεταφέρουν το βακτήριο από μια περιοχή του σώματός τους σε μια άλλη ή να το μεταφέρουν σε άλλα παιδιά, με τα μολυσμένα χέρια ή τα νύχια τους.
Επιπλέον, αν ένα παιδί έχει ατοπικό, ξηρό και ευαίσθητο δέρμα, δέρμα που εμφανίζει συχνά έκζεμα και άλλους ερεθισμούς, έχει περισσότερες πιθανότητες να μολυνθεί. Το ατοπικό δέρμα, όταν δεν ενυδατώνεται τακτικά, χάνει τον επιδερμικό του φραγμό, την προστασία του, δηλαδή, από την εισχώρηση μικροβίων, όπως ο σταφυλόκοκκος.
Πώς μπορείτε να αντιμετωπιστεί ο σταφυλόκοκκος;
Πρώτα απ’ όλα, αν δείτε στο δέρμα του παιδιού εξανθήματα με τάση να εξαπλώνονται, πρέπει οπωσδήποτε να το δει γιατρός. Η θεραπεία που θα προτείνει για το σταφυλόκοκκο είναι κάποια αγωγή τοπικά, στο πάσχον δέρμα, όπως ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα και αντιβιοτικές αλοιφές, η χρήση επιθεμάτων για την κάλυψη των πληγών και η σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, θα χρειαστεί να χορηγηθεί στο παιδί κάποια αντιβίωση.
Εάν ο σταφυλόκοκκος προσβάλει το παιδί σας, πρέπει να αλλάζετε καθημερινά τα ρούχα του, τις πετσέτες και τα σεντόνια του και να τα πλένετε σε υψηλή θερμοκρασία, χωριστά από τα υπόλοιπα ρούχα. Μη στέλνετε το παιδί στο σχολείο μέχρι να σταματήσει να μεταδίδει το μικρόβιο και αποφύγετε τις επαφές με άλλα άτομα. Όταν κάποιος έχει σταφυλόκοκκο, δεν πρέπει να ακουμπά το φαγητό που θα φάνε και οι άλλοι και πρέπει να γίνεται συχνή απολύμανση των επιφανειών και των πάγκων όπου ακουμπάτε το φαγητό.
Όταν κάποιος αρρωστήσει με σταφυλόκοκκο, δεν αποκτά αντισώματα, που θα τον προστατέψουν από την επανεμφάνιση της νόσου. Μπορεί, λοιπόν, εύκολα, να επαναμολυνθεί. Όταν ο σταφυλόκοκκος υποτροπιάζει και επανεμφανίζεται στο ίδιο άτομο,πρέπει να γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπίζεται σχολαστικότερα, και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ίσως χρειαστούν και ειδικές ιατρικές εξετάσεις. Υπάρχουν σταφυλόκοκκοι ανθεκτικοί στα αντιβιοτικά που δίνονται αρχικά και χρειάζεται να ερευνηθεί με ειδικές εξετάσεις το στέλεχος του σταφυλόκοκκου, για να βρεθεί η κατάλληλη αντιβίωση. Ίσως χρειαστεί να εξεταστούν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, για να βρεθεί ποιος είναι φορέας και να του δοθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης που μπορείτε να πάρετε;
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής. Να πλένονται σχολαστικά τα χέρια, να είναι πάντα κομμένα τα νύχια, να κάνει το παιδί καθημερινά μπάνιο. Το παιδί δεν πρέπει να δανείζεται από άλλα παιδιά πετσέτες, μπουρνούζια, μαγιό και ρούχα και να προσέχει ιδιαίτερα πού ακουμπάει όταν βρίσκεται σε κοινόχρηστους χώρους. Καλό είναι να τα κάνετε ντους πριν και μετά το κολύμπι στην πισίνα ή στη θάλασσα.
Το δέρμα του παιδιού πρέπει να διατηρείται ενυδατωμένο, αν έχει πρόβλημα ξηρότητας. Πρέπει, επίσης, να προσπαθείτε να προλαμβάνετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών και άλλων εντόμων, για να μην υπάρχει δίοδος να εισχωρήσει το μικρόβιο του σταφυλόκοκκου.
Κάθε δερματική βλάβη πρέπει να τη βλέπει ο παιδίατρος έγκαιρα, για να μην εξαπλωθεί στο υπόλοιπο σώμα του παιδιού και για να μην μεταδοθεί σε άλλα άτομα. Χρειάζεται υπομονή, αφού μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες, μέχρι να εξαφανιστούν οι δερματικές βλάβες.
