Ο Δρ. Θωμάς Α. Παγώνης (MD, FRCS, PhD Consultant Spine Surgeon), ιδρυτής του Spine Surgery Excellence & Spine Therapy, μάς δίνει σημαντικές πληροφορίες για την εμφάνιση σκολίωσης σε παιδιά, αναλύοντας τα συμπτώματα καθώς και τις μεθόδους θεραπείας.
Η σκολίωση σε παιδιά, αποτελεί πάθηση της σπονδυλικής στήλης που μπορεί να εμφανιστεί από τη γέννηση του παιδιού έως τα 18 έτη και συνήθως γίνεται αντιληπτή από τους γονείς. Η σκολίωση, αφορά μία τρισδιάστατη παραμόρφωση κατά την οποία η σπονδυλική στήλη στρέφεται «αφύσικα» εμφανίζοντας πλάγια κάμψη (κύρτωση/καμπύλη) άνω των 10 βαθμών. Τα αίτια αυτής της δυσμορφίας δεν είναι σαφή και ορίζεται ως ιδιοπαθής σκολίωση.
Ιδιοπαθής σκολίωση
Η ιδιοπαθής σκολίωση, διαθέτει ως βασικό χαρακτηριστικό ότι εμφανίζεται σε πολλά μέλη της ιδίας οικογένειας. Σχεδόν, το 18% του πληθυσμού εμφανίζει ιδιοπαθή σκολίωση. Έως σήμερα, δεν έχουν εντοπιστεί τα γονίδια που δημιουργούν σκολίωση. Πολλοί θεωρούν ότι για την εμφάνισή της, παίζουν ρόλο και γενετικοί παράγοντες. Ως πάθηση, χωρίζεται σε τρεις τύπους με βάση την ηλικία:
1. Βρεφική: από τη γέννηση έως 3 ετών
2. Νεανική: από 4 έως 9 ετών
3. Εφηβική: από 10 έως 18 ετών
Πολλοί θεωρούν ότι τα παιδιά που κουβαλούν βαριές τσάντες ή κοιμούνται στο πλάι εμφανίζουν σκολίωση, όμως αυτό δεν είναι αποδεδειγμένο.
Εφηβική σκολίωση
Η εφηβική σκολίωση, σε ποσοστά, καταλαμβάνει το 80% των περιπτώσεων της συγκεκριμένης πάθησης. Η ανάπτυξη του σκελετού του παιδιού σ ’αυτές τις ηλικίες, λειτουργεί επιβαρυντικά, αυξάνοντας τη δυσμορφία. Η διάγνωση της εφηβικής σκολίωσης, πρέπει να συνοδεύεται από στενή παρακολούθηση και έλεγχο από εξειδικευμένο χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης. Μ’ αυτόν τον τρόπο το πρόβλημα δεν επιδεινώνεται.
Άλλοι σπανιότεροι τύποι σκολίωσης είναι η Συγγενής σκολίωση (εμφανίζεται από τη γέννηση) και η Νευρομυϊκή σκολίωση με τις οποίες δεν θα ασχοληθούμε στο παρόν άρθρο λόγω σπανιότητας.
Αρχικά Συμπτώματα
Η σκολίωση σε παιδιά, παρατηρείται από τα συμπτώματα που εμφανίζονται όσο εξελίσσεται η πάθηση. Συνήθως, η κύρτωση της σπονδυλικής στήλης τουλάχιστον 10 μοιρών θεωρείται σκολίωση αλλά τόσο μικρές σκολιώσεις δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Η σκολίωση άνω των 20 μοιρών, γίνεται ορατή από γονείς και από τον περίγυρο. Η κύρτωση, φαίνεται στα ρούχα που κρέμονται άνισα ή και στο ίδιο το παιδί που μπορεί να έχει κλίση προς τη μία πλευρά.
Η ιδιοπαθής σκολίωση, από μόνη της δεν προκαλεί άλγος, αλλά η καμπύλη της σκολίωσης μπορεί να προκαλέσει μυϊκές ανισορροπίες που αυξάνουν την πιθανότητα για μυϊκούς σπασμούς οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν πόνο.
8 Σημάδια Εμφάνισης Σκολίωσης
Οι γονείς, στην πλειοψηφία τους παρατηρούν τα πρώτα σημάδια σκολίωσης, ωστόσο η συγκεκριμένη πάθηση της σπονδυλικής στήλης, μπορεί και να περάσει απαρατήρητη. Συνήθως η πρώτη υποψία τίθεται όταν κάποιος παρατηρήσει κάτι παράξενο στην κορμοστασιά του παιδιού. Μερικά παραδείγματα:
- Τα ρούχα ταιριάζουν άχαρα ή κρεμούν άνισα.
- Πλάγια κύρτωση στην πλάτη ενός παιδιούπου παρατηρείται ενώ αυτό κάνει μπάνιο, φοράει μαγιό ή όταν αλλάζει ρούχα.
- Αλλαγές της βάδισης. Η σκολίωση μπορεί να προκαλέσει ανισομέρεια η οποία αλλάζει το βηματισμό ενός ατόμου ενώ το παιδί μπορεί επίσης να παρατηρήσει ότι το ένα χέρι ακουμπάει στο ισχίο όταν περπατάει, ενώ το άλλο χέρι όχι.
- Μειωμένο εύρος κίνησης της σπονδυλικής στήλης.
- Δυσκολία στην αναπνοή. Εάν η σκολίωση μεγαλώσει αρκετά, ο θώρακας μπορεί στραφεί κάνοντας πιο δύσκολη την αναπνοή.
- Καρδιαγγειακά προβλήματα. Αν ο θωρακικός κλωβός στραφεί αρκετά, μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα καρδιαγγειακής φύσεως.
- Πόνος. Αν η σκολίωση γίνει αρκετά σοβαρή, οι ραχιαίοι μύες γίνονται πιο επιρρεπείς σε επώδυνους σπασμούς και τοπική φλεγμονή μπορεί να αναπτυχθεί γύρω από τους τεταμένους μύες, και τις σπονδυλικές ζυγοαποφυσιακές διαρθρώσεις λόγω των υψηλότερων ασύμμετρων φορτίων (τροπισμός). Υπάρχει επιστημονική διαμάχη σχετικά με το αν η σκολίωση είναι η γενεσιουργός αιτία του πόνου στην ράχη. Όταν ένα παιδί ή έφηβος με σκολίωση εκδηλώνει πόνο στην πλάτη, ο εξειδικευμένος Ιατρός θα ψάξει ενδελεχώς για να αποκλείσει κάποια άλλη υποκείμενη νόσο.
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτό το σημαντικό σύμπτωμα επηρεάζει τον ψυχισμό του παιδιού. Ειδικά για τους εφήβους μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αγχωτικό να έχουν μια κοσμητική παραμόρφωση λόγω της σκολίωσης.
Έγκαιρη Διάγνωση & Σωστή Παρακολούθηση!
Η ιδιοπαθής σκολίωση, συνήθως αναγνωρίζεται τυχαία κατά τη διάρκεια εξέτασης στον παιδίατρο ή συνήθως όταν ο γονέας παρατηρήσει τυχαία την πλάγια κύρτωση της ράχης.
Η σκολίωση σε παιδιά, καθιστά αναγκαία την έγκαιρη επίσκεψη σε έναν εξειδικευμένο Χειρουργό Σπονδυλικής Στήλης, ώστε να γίνει ο απαραίτητος έλεγχος μέσω απόλυτα εξειδικευμένης κλινικής εξέτασης, επιβεβαίωση με μέτρηση γωνίας Cobb και μερικές φορές με κατάλληλο MRI.
Η οστική ηλικία του παιδιού παίζει μεγάλη σημασία στην επιλογή θεραπείας μιας και τα έτη που απομένουν μέχρι το παιδί να σταματήσει να μεγαλώνει (σκελετική ωρίμανση χρησιμοποιώντας το σημείο Risser) καθορίζουν το πώς θα μεταβληθεί μια σκολίωση. Η εξειδικευμένη παρακολούθηση και η έγκαιρη διάγνωση προλαμβάνουν και διορθώνουν την σκολίωση.
Σύγχρονοι Μέθοδοι Θεραπείας της Σκολίωσης!
- Συντηρητική Παρακολούθηση.
Το 90% των παιδιών με ιδιοπαθή σκολίωση χρειάζονται μόνο παρακολούθηση για μια καμπύλες κάτω των 25 βαθμών. Η επανεξέταση γίνεται κάθε 4-6 μήνες έως την πλήρη σκελετική ωριμότητα (18-20 ετών για τα κορίτσια και 18-21 ετών για τα αγόρια). - Εφαρμογή κηδεμόνα (νάρθηκας κορμού).
Αν το κύρτωμα έχει προχωρήσει πέραν των 20 ή 25 βαθμών και αρχίζει να προκαλέσει μια ορατή παραμόρφωση θα εφαρμοστεί κηδεμόνας (νάρθηκας σώματος). Ο στόχος της αντιστήριξης δια του κηδεμόνα είναι να αποτραπεί η αύξηση του κυρτώματος αποφεύγοντας την χειρουργική επέμβαση. Οι κηδεμόνες φοριούνται 16 έως 23 ώρες την ημέρα με εξαιρέσεις για την κολύμβηση, την περιποίηση του δέρματος, και την άσκηση. Μερικοί κηδεμόνες εφαρμόζονται ως Νυκτερινή αντιστήριξη 8 ωρών μιας και χρησιμοποιούν υπερ-διόρθωση που ρεαλιστικά δεν μπορεί να εφαρμοστεί όταν το παιδί εκτελεί τις καθημερινές του δραστηριότητες. - Χειρουργική επέμβαση. Όταν η σκολίωση εξελίσσεται άνω των 40 ή 50 βαθμών η χειρουργική επέμβαση καθίσταται αναγκαία με την πολυεπίπεδη οπίσθια σπονδυλοδεσία να αποτελεί την σύγχρονη επιλογή.
Η καλύτερη θεραπεία είναι η Πρόληψη!
Η σύγχρονη τακτική των εξειδικευμένων κέντρων της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής περιλαμβάνει έλεγχο για όλα τα παιδάκια ηλικίας 7-10 ετών. Η σκολίωση σε παιδιά, απαιτεί έγκαιρη διάγνωση από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό, η οποία θα επιτρέψει την πρόληψη και σωστή αντιμετώπιση και θα βοηθήσει το παιδί να έχει μια φυσιολογική ανάπτυξη. Ο Δρ Θωμάς Α. Παγώνης, μπορεί να αναλάβει πλήθος παθήσεων της σπονδυλικής στήλης όπως είναι η δισκοκήλη αυχένα αλλά και τραυματισμούς όπως η ρήξη χιαστού. Με τις σύγχρονες μεθόδους θεραπείας, πετυχαίνει τη πλήρη εξάληψη του προβλήματος.
Δρ Θωμάς Α. Παγώνης MD, FRCS, PhD
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Εξειδικευμένος Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
www.spine-therapy.com
