Ο συμβολαιογράφος είναι ο απόφοιτος της Νομικής Σχολής, ο οποίος εξασκεί αυτό το επάγγελμα μετά από διετή πρακτική άσκηση κοντά σε δικηγόρο, και αφού υποβληθεί σε ειδικό διαγωνισμό, ενώπιον μιας επιτροπής νομικών. Τον συμβολαιογράφο, τον διορίζει μόνιμα ο υπουργός Δικαιοσύνης, με καθήκον του την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και της δημόσιας ασφάλειας, με τη νομιμοποίηση των συναλλαγών μεταξύ των ανθρώπων.
Μπορεί να τον χρειαστείς ανά πάσα στιγμή στη ζωή σου, αφού η δουλειά του είναι να συντάσσει έγγραφα που πιστοποιούν την εγκυρότητα συμφωνιών και συμβάσεων που άπτονται τριών τομέων δικαίου: της πολεοδομικής νομοθεσίας (π.χ. γονικές παροχές, ακίνητα, μεταβιβάσεις ακινήτων, πλειστηριασμοί), του οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου (π.χ. σύμφωνα συμβίωσης, πράξεις αναγνώρισης τέκνου, συναινετικά διαζύγια, διαθήκες) και του εμπορικού δικαίου (π.χ. σύσταση και λύση εταιρειών).
Από το συμβολαιογράφο, ζητείται να συντάξει έγγραφα κάποιας δικαιοπραξίας, όταν η σύνταξη των εγγράφων αυτών είναι υποχρεωτική σύμφωνα με το νόμο ή όταν οι ενδιαφερόμενοι θέλουν να δώσουν σε αυτά κύρος δημοσίου εγγράφου. Εκδίδει αντίγραφα αυτών των εγγράφων, θεωρεί ιδιωτικά έγγραφα για την απόκτηση βέβαιης χρονολογίας, βεβαιώνει το γνήσιο κάθε υπογραφής σε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με τη συμβολαιογραφική πράξη, αναλαμβάνει κάθε άλλη πράξη που άπτεται της δικαιοδοσίας του, ενώ μπορεί και να μεταφράζει στα ελληνικά έγγραφα που έχουν συνταχθεί σε ξένη γλώσσα, τα οποία είναι χρήσιμα για τη σύνταξη μιας πράξης.
Αρχικά, ο συμβολαιογράφος ακούει με προσοχή τους πελάτες του, συζητάει μαζί τους το θέμα τους αναλυτικά, γνωμοδοτεί και προτείνει κάποιους τρόπους να επιλυθεί. Προσανατολίζει τους πελάτες του στην ορθότερη επιλογή για εκείνους και τους ενημερώνει αναλυτικά για τις φορολογικές και αστικές συνέπειες των διαφόρων λύσεων, υπολογίζοντας τα έξοδα που θα απαιτηθούν για κάθε συναλλαγή. Όταν οι πελάτες του αποφασίσουν ποια είναι η καλύτερη λύση, ο συμβολαιογράφος συλλέγει όλες τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για την επιτυχή εκτέλεση της εργασίας που χρειάζεται να γίνει.
Έπειτα, ο συμβολαιογράφος, με τη βοήθεια των εξειδικευμένων γνώσεών του, συντάσσει το σχετικό έγγραφο και στέλνει ένα σχέδιο του εγγράφου σε κάθε πελάτη του. Ο συμβολαιογράφος εξηγεί το έγγραφο στα μέρη της συμφωνίας.Οι πελάτες του, αφού το διαβάσουν με προσοχή, το υπογράφουν. Στη συνέχεια, ο συμβολαιογράφος, αφού ελέγξει κατά πόσον είναι έγκυρες οι υπογραφές, το υπογράφει και ο ίδιος. Εγκρίνοντας το έγγραφο, ο συμβολαιογράφος είναι και ο ίδιος υπεύθυνος για αυτό. Τέλος, δουλειά του είναι να το καταθέσει ο ίδιος στις υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την υπόθεση και είναι υπεύθυνος για όλες τις επιπλέον ενέργειες που πρέπει να γίνουν. Το έγγραφο φυλάσσεται στο συμβολαιογραφείο.
Ο συμβολαιογράφος συντάσσει και φυλάει στο αρχείο του, εκτός από συμβόλαια, δηλαδή έγγραφα που αποδεικνύουν τις νόμιμες συμφωνίες ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα άτομα,ένορκες καταθέσεις και βεβαιώσεις, διαθήκες και άλλα έγγραφα, που αποδεικνύουν διαφόρων ειδών δικαιοπραξίες. Εκτός αυτού, εκδίδει έγκυρα αντίγραφα και περιλήψεις των εν λόγω εγγράφων, αναλαμβάνει τη διεξαγωγή νομικών πράξεων, όπως πλειστηριασμών, την είσπραξη και την απόδοση στο δημόσιο των φόρων που αντιστοιχούν στις συναλλαγές, συμβουλεύοντας, παράλληλα, τους πελάτες του, με σκοπό την επιτυχή ολοκλήρωση των πωλήσεων, αγορών, μεταβιβάσεων ή άλλων συμφωνιών που θέλουν να συνάψουν.
Επιπλέον, κρατάει τα αρχεία άλλων συμβολαιογράφων, που έχουν αποχωρήσει από το επάγγελμα. Θα σου έχει τύχει, αν έχεις, λόγου χάρη, ένα ακίνητο αρκετών ετών, να έχει συνταξιοδοτηθεί ο συμβολαιογράφος με τον οποίον συνέταξες τότε τη συμβολαιογραφική πράξη αγοράς και να ψάχνεις να βρεις σε ποιον συμβολαιογράφο έχουν περιέλθει τα αρχεία του, για να βρεις το συμβόλαιο του ακινήτου σου.
Η σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης δεν είναι απαραίτητη για όλες τις συναλλαγές. Μερικές φορές, μπορεί να ζητηθεί από το συμβολαιογράφο να συντάξει ένα έγγραφο το οποίο δεν θα υπογράψει ο ίδιος, όπως μια απλή συμφωνία δανειοδότησης ανάμεσα σε ιδιώτες. Αυτό είναι ένα ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίοδεν έχει τις ίδιες εγγυήσεις με μια συμβολαιογραφική πράξη, αλλά έχει και μικρότερο κόστος.
Οι συμβολαιογράφοι, ως ειδικοί σε αρκετούς τομείς δικαίου, μπορούν να παράσχουν γνωμοδοτήσεις ή να δώσουν συμβουλές για όλα τα θέματα της αρμοδιότητάς τους, χωρίς να χρειάζεται να συνταχθεί μια συμβολαιογραφική πράξη ή μια σύμβαση. Για μια έγκυρη γνωμοδότηση, είναι πολύ πιθανόν να χρειάζεται να γίνει έρευνα από το συμβολαιογράφο, έναντι αμοιβής.
Οι υποθέσεις κληρονομιάς παραδοσιακά ανατίθενται στους συμβολαιογράφους, ενώ εκείνοι συμβουλεύουν και σε θέματα κατάρτισης διαθήκης. Όταν κάποιος πεθαίνει, ο συμβολαιογράφος επικοινωνεί με τους κληρονόμους, δίνοντάς τους όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται σχετικά με την αποδοχή ή την άρνηση αποδοχής της κληρονομιάς. Ο συμβολαιογράφος αναλαμβάνει τη διανομή της κληρονομιάς, κάνοντας όλες τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε οι κληρονόμοι να μπορέσουν να πάρουν στα χέρια τους την περιουσία, και φροντίζει τα θέματα της φορολογικής δήλωσης. Αρκετές φορές, οι κληρονόμοι αναθέτουν στο συμβολαιογράφο και άλλες εργασίες, όπως το να αναλάβει την πληρωμή τιμολογίων, την πώληση αγαθών του αποθανόντα, την πραγματογνωμοσύνη για περιουσιακά στοιχεία, καθώς και την είσπραξη ενοικίων.
Πότε είναι απαραίτητος ο συμβολαιογράφος;
Σε θέματα πολεοδομικής νομοθεσίας, όπως:
- Αγοραπωλησίες, μεταβιβάσεις, ανταλλαγές, συνενώσεις οικοπέδων και ακινήτων
- Συστάσεις, τροποποιήσεις, καταργήσεις οριζόντιας & κάθετης ιδιοκτησίας
- Γονικές παροχές ακινήτων (συμβολαιογραφικές πράξεις μεταξύ γονέων και παιδιών), δωρεές εν ζωή και αιτία θανάτου
- Προσύμφωνα και οριστικά συμβόλαια
- Εργολαβικά προσύμφωνα, δανειστικά συμβόλαια
- Εγγραφή και εξάλειψη υποθηκών
- Διενέργεια εκούσιων και αναγκαστικών πλειστηριασμών
- Δηλώσεις κτηματολογίου
Σε θέματα οικογενειακού δικαίου και κληρονομικού δικαίου, όπως:
- Σύμφωνα συμβίωσης
- Συναινετικό διαζύγιο
- Πράξεις αναγνώρισης τέκνου γεννημένου εκτός γάμου
- Πράξεις συναίνεσης σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
- Πράξεις αποδοχής κληρονομιάς – δηλώσεις φόρου κληρονομίας
- Σύνταξη δημόσιας διαθήκης – Παροχή νομικών συμβουλών για τη σύνταξη ιδιόγραφης ή μυστικής διαθήκης
- Αποσφράγιση οικίας και απογραφή περιουσίας
- Απογραφή τραπεζικής θυρίδας
Σε θέματα εμπορικού δικαίου, όπως:
- Σύσταση, τροποποίηση, λύση εταιρειών προσωπικών και κεφαλαιουχικών
- Σύσταση εταιρειών μέσω Υπηρεσίας Μιας Στάσης
- Τροποποιήσεις καταστατικού εταιρειών
- Συγχωνεύσεις και μετατροπές εταιρειών
- Μεταβιβάσεις – εκχωρήσεις εταιρικών μεριδίων και μετοχών
- Παράσταση στις γενικές συνελεύσεις Ανωνύμων Εταιρειών και Μονοπρόσωπων Ε.Π.Ε.
- Συμβόλαια επαγγελματικής μίσθωσης, εκχώρηση μισθωμάτων και απαιτήσεων
- Θέματα δικαίου πνευματικής – βιομηχανικής ιδιοκτησίας
- Καταχώριση σήματος, για την οποία μπορείς να μάθεις περισσότερα εδώ
- Νέες μορφές συμβάσεων, όπως franchising και leasing
Επιπλέον, ο συμβολαιογράφος προσφέρει υπηρεσίες, όπως:
- Μεταβιβάσεις αυτοκινήτων δημοσίας ή ιδιωτικής χρήσης (ταξί, λεωφορεία, φορτηγά)
- Υπολογισμός αντικειμενικών αξιών για δικαστική ή φορολογική χρήση
- Ένορκες βεβαιώσεις – δηλώσεις – καταθέσεις
- Έκδοση απογράφων
- Κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων (με πράξη κατάθεσης εγγράφων)
- Παροχή νομικών συμβουλών για κάθε υπόθεση που εμπίπτει στην αρμοδιότητα του συμβολαιογράφου.
