Σε παρενοχλούν, δέχεσαι απειλές, βιώνεις εκφοβισμό, είσαι θύμα χειραγώγησης; Υπερασπίσου τον εαυτό σου και κατάθεσε μήνυση για παρενόχληση!
Η παρενόχληση ως κατακριτέα, ποινικά κολάσιμη, επαναλαμβανόμενη επιθετική πρακτική, που καθίσταται απειλητική και επιζήμια για το θύμα που την βιώνει, έλαβε μεγάλες διαστάσεις το 2017 μέσα από το κίνημα #Metoo. Ξεκίνησε από την Αμερική με ένα hashtag και μέσα σε λίγες ώρες εξαπλώθηκε σε 85 χώρες. Δεν γεννήθηκε τότε όμως, αλλά το 2006, προς υποστήριξη των θυμάτων παρενόχλησης και κακοποίησης.
Αργά αλλά σταθερά πλέον, τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών βρίσκουν την δύναμη να καταθέσουν μήνυση για παρενόχληση, οι θύτες αντιμετωπίζονται πιο αυστηρά από τον νόμο και από την κοινωνία και ολοένα και περισσότερες ιστορίες παρενόχλησης γνωστοποιούνται και καταγγέλλονται.
Μορφές παρενόχλησης
Η παρενόχληση δυστυχώς έχει πολλές μορφές και μπορεί να συμβεί παντού. Είναι ενοχλητική, εκφοβιστική, γίνεται επαναλαμβανόμενα και χωρίζεται στις εξής κατηγορίες:
- Ηλεκτρονική: μέσω υπολογιστή ή κινητού (ή τηλεφωνική παρενόχληση) που εμπίπτει στον διαδικτυακό εκφοβισμό και περιλαμβάνει ύβρεις, απειλές και όχληση μέσω κειμένου, φωτογραφιών, βίντεο και ηχητικών μηνυμάτων. Εδώ ανήκει και ο εκφοβισμός κυβερνοχώρου σε απευθείας σύνδεση, δηλαδή ό,τι λαμβάνει χώρα σε social media, chat rooms ή μέσω e-mail και αφορά εξευτελιστικά σχόλια, αισχρολογίες και επιθέσεις με στόχο την εθνικότητα, την θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την φυλή, τις απόψεις συγκεκριμένων ατόμων.
- Εξουσίας: παράνομες διακρίσεις, άδικη μεταχείριση, εκβιασμοί, κακοποίηση και εκφοβισμός από ανθρώπους σε θέσεις εξουσίας με καταχρηστικές συμπεριφορές, από δημοσίους υπαλλήλους (π.χ. αστυνομικοί) και στελέχη φορέων δημοσίων και μη.
- Ψυχολογική: δύσκολα ανιχνεύσιμη, συνήθως χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, καθιστά το θύμα χειραγωγούμενο έρμαιο των επιθετικών οχλήσεων ατόμων ή ομάδων.
- Εργασιακή: εντοπίζεται σε μεμονωμένα άτομα ή σε ομάδες εργαζομένων και περιλαμβάνει κακομεταχείριση, υποτίμηση, απειλές, προσβολές, κακόβουλες ενέργειες και κακή διαχείριση των ανθρώπινων εργασιακών πόρων.
- Θρησκευτική και φυλετική: φυλετική και θρησκευτική στόχευση ατόμων, μέσω λεκτικών επιθέσεων, απειλών και εκφοβιστικών δράσεων, με μοναδικό στόχο την υποβάθμιση, υποτίμηση, περιθωριοποίηση , εξευτελισμό του ατόμου που υφίσταται την παρενόχληση.
- Σεξουαλική: η σεξουαλική παρενόχληση άκρως επίκαιρη, λαμβάνει χώρα παντού, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει κατακλύσει και τον εργασιακό χώρο και περιλαμβάνει, λέξεις (πρόστυχα λόγια), ενέργειες, χειρονομίες και συμπεριφορές που θίγουν την προσωπικότητα, την γενετήσια αξιοπρέπεια, το φύλο ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό.
Τι λέει ο Ποινικός Κώδικας για την παρενόχληση;
Στην Ελλάδα ειδικά ο όρος «σεξουαλική παρενόχληση» συμπεριλαμβάνονταν στο αδίκημα της έργω εξύβρισης έως το 2006, οπότε και δημιουργήθηκε ο πρώτος νόμος για σεξουαλική παρενόχληση μετά από οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα οι διατάξεις ίσης μεταχείρισης ανδρών – γυναικών και προώθησης ουσιαστικής ισότητας των φύλων, του προσφάτως αναθεωρημένου Ποινικού Κώδικα, εντάσσουν την απλή παρενόχληση, την σεξουαλική παρενόχληση ήπιας έντασης και την σεξουαλική κακοποίηση, ως οριοθετημένες έννοιες και συμπεριφορές που επιφέρουν ανάλογες κυρώσεις.
Όλα αυτά ισχύουν υπό την προϋπόθεση ότι, ο θιγόμενος θα κάνει μήνυση για παρενόχληση, καταγγέλλοντας την ανάρμοστη συμπεριφορά. Κοινώς για την ποινική δίωξη απαιτείται μήνυση, ενώ η τιμωρία περιλαμβάνει χρηματική ποινή, ή φυλάκιση.
Γενικότερα, η συγκεκριμένη συμπεριφορά διώκεται ποινικά μόνο μετά από μήνυση για παρενόχληση κι εκεί εντοπίζεται το πρόβλημα. Τα θύματα σχεδόν πάντα διστάζουν, φοβούμενα τον διασυρμό, το ότι δεν έχουν συγκεντρώσει αρκετά αποδεικτικά στοιχεία και καταθέσεις μαρτύρων. Ωστόσο, ακριβώς επειδή ο νόμος έχει διατυπωθεί με γενικούς όρους, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα περιπτώσεων, δίνοντας με την σειρά του και μεγαλύτερη ευχέρεια ερμηνείας και στον δικαστή.
Με απλά λόγια όταν κάνεις μήνυση για παρενόχληση, το πιθανότερο είναι να καταδικαστεί ο κατηγορούμενος, αρκεί να θυμάσαι ότι τα αποδεικτικά στοιχεία (μηνύματα, φωτογραφίες, μέσα κοινωνικής δικτύωσης), οι αυτόπτες μάρτυρες και ένας καλός δικηγόρος, είναι οι άσσοι στο μανίκι σου!
Θα γίνει αναθεώρηση της νομοθεσίας για την παρενόχληση το 2021;
Φαίνεται ότι το 2021 η σχετική Νομοθεσία αναθεωρείται καθώς τα περιστατικά βίας και παρενόχλησης θα αποτελέσουν αυτοτελές ποινικό αδίκημα. Αέρας αλλαγής πνέει, μιας και η βία – παρενόχληση στον εργασιακό χώρο, θα ενταχθεί σε ξεχωριστό άρθρο του Ποινικού Κώδικα επισείοντας βαρύτερες ποινές. Η ανακοίνωση έγινε δια στόματος του ίδιου του Πρωθυπουργού, καθώς η Ελλάδα αναμένεται να κυρώσει την σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ενάντια στην βία και παρενόχληση στους χώρους εργασίας.
Οδηγός επιβίωσης: Τι είναι η παρενόχληση & Πώς να την Αντιμετωπίσεις!
Η παρενόχληση μπορεί να συμβεί στον καθένα και δεν «προτιμά» άτομα και ομάδες ανθρώπων με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η μήνυση για παρενόληση, είναι το όπλο ενάντια σε τέτοιες συμπεριφορές. Η παρενόχληση, δεν αφορά μόνο γυναίκες και δεν απαντάται μόνο στον εργασιακό τομέα. Μάθε να αναγνωρίζεις τί είναι παρενόχληση και δες τα παρακάτω παραδείγματα.
Παραδείγματα παρενόχλησης
- Δια ζώσης: Άσεμνα σχόλια, πρόστυχες λέξεις, ύβρεις, χειρονομίες, προσβλητική και επίμονη οπτική επαφή, άσχημη συμπεριφορά με σαφή αναφορά σε διακρίσεις (φύλου, θρησκείας κ.τ.λ.), υποτίμηση, εξουσιαστική συμπεριφορά, εξευτελισμός, προσωπικές ερωτήσεις σεξουαλικού περιεχομένου, απρεπή αιτήματα – απαιτήσεις που θίγουν την αξιοπρέπεια, απειλές και εκφοβισμός άμεσος ή έμμεσος, παρακολούθηση, απρεπής επαφή, σεξουαλική επίθεση, χρήση βίας, κακοποίηση.
- Εξ αποστάσεως: Μηνύματα, τηλεφωνήματα, επιστολές, e-mails, φωτογραφίες, βίντεο και συναφές υλικό άσεμνου περιεχομένου (επίδειξη ή διανομή).
Τρόποι Αντιμετώπισης
- Δες την αλήθεια κατάματα και μην αρνείσαι το περιστατικό.
- Αποδέξου και αντιμετώπισε το πρόβλημα. Έτσι θα προστατεύσεις τον εαυτό σου αλλά και τα μελλοντικά δυνητικά θύματα των επιτήδειων.
- Με ηρεμία και ψυχραιμία, δήλωσε και δείξε έντονα την ενόχλησή σου, ζητώντας την διακοπής της ενοχλητικής συμπεριφοράς.
- Μην διστάσεις να μιλήσεις ανοιχτά για το περιστατικό.
- Προσπάθησε να συγκεντρώσεις στοιχεία.
- Ζήτα βοήθεια ψυχολογική και νομική, καταθέτοντας μήνυση για παρενόχληση.
Συνταρακτικό και πάντα επίκαιρο το θέμα της παρενόχλησης, διχάζει, φοβίζει, καθηλώνει και σχεδόν πάντα επιφέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις. Όσο αυξάνονται οι καταγγελίες που βγαίνουν στο φως, ανάλογα επισπεύδονται και οι κοινωνικές, νομικές, εργασιακές σαρωτικές αλλαγές. Και πράγματι ποτέ δεν είναι αργά για να προχωρήσεις σε μήνυση για παρενόχληση και να υπάρξει καταλυτική αλλαγή στην ζωή σου!
