Η τσουκνίδα είναι ένα φυτό που ξέρει να προστατεύει τον εαυτό του. Αυτό το διαπιστώνεις πολύ εύκολα, αρκεί να κάνεις το λάθος να την ακουμπήσεις. Θα νιώσεις αμέσως τσούξιμο, φαγούρα, μπορεί να εμφανίσεις ακόμα και αλλεργικές αντιδράσεις. Θα πεις τώρα «Μα καλά, στα άρθρα υγείας μπήκα, τι σχέση έχουν οι τσουκνίδες;». Η απάντηση είναι πολύ απλή. Η ονομασία της πάθησης που λέγεται «κνίδωση» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κνίδη», που σημαίνει τσουκνίδα. Καλά κατάλαβες. Τα συμπτώματα της κνίδωσης είναι παραπλήσια με εκείνα που προέρχονται από το τσίμπημα μιας τσουκνίδας. Η ιατρική ορολογία είναι πλούσια σε όγκο και φαντασία, με τη βοήθεια της (ακόμη πιο) πλούσιας ελληνικής γλώσσας.
Αιτίες και Συμπτώματα
Τα αίτια της κνίδωσης διαφέρουν, ανάλογα με τον τύπο της. Οι γιατροί την διακρίνουν σε οξεία, που διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες, και χρόνια, που διαρκεί περισσότερο. Η οξεία κνίδωση, λοιπόν, μπορεί να προκαλείται από τις εξής αιτίες:
- Τρόφιμα
- Φαρμακευτική αγωγή
- Κατανάλωση αλκοόλ
- Αρώματα, βαφές μαλλιών ή κρέμες σώματος
- Απορρυπαντικά
- Ρούχα
- Έκθεση σε κατοικίδια ή φυτά
- Έκθεση σε διάφορά χημικά (π.χ. εργοστασιακά)
- Πρόσφατη ασθένεια
- Εγκυμοσύνη (κυρίως στο 3ο τρίμηνο)
- Άσκηση (ειδικότερα σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων)
- Έκθεση στον ήλιο ή στο ψύχος
Η χρόνια κνίδωση, από την άλλη, μπορεί να προέρχεται από τις εξής αιτίες:
- Συναισθηματικό στρες
- Παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια ή δερματικές διαταραχές
- Οικογενειακό ή ατομικό ιστορικό αγγειοοιδήματος
- Άσκηση (ειδικότερα σε περιπτώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων)
- Έκθεση στον ήλιο ή στο ψύχος
Τα συμπτώματα της κνίδωσης, όπως αναφέρουμε και παραπάνω, περιλαμβάνουν έντονη φαγούρα και κοκκινίλες. Εμφανίζονται ταυτόχρονα με τα εξανθήματα, που ονομάζονται πομφοί. Ή, για να το γράψουμε σε μία πιο κατανοητή γλώσσα, με τις «καντήλες» . Οι «καντήλες» μπορούν να είναι φουσκωμένες, κυκλικές ή να έχουν ακανόνιστο σχήμα. Επιπλέον, διαρκούν λίγες ώρες, μέχρι να εμφανιστούν εκ νέου σε κάποιο άλλο σημείο του δέρματος.
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου η συγκεκριμένη αλλεργία εμφανίζεται ταυτόχρονα με αγγειονευρωτικό οίδημα. Το οίδημα, σε απλή γλώσσα, είναι το πρήξιμο που προκαλείται από το υγρόπου συσσωρεύεται στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος. Το αγγειονευρωτικό οίδημα εμφανίζεται σε σημεία, όπως στο δέρμα, στα χείλη, στη γλώσσα, στα μάτια και στο λαιμό. Να τονίσουμε εδώ ότι το αγγειονευρωτικό οίδημα του λαιμού μπορεί να επηρεάσει την αναπνοή.
Η κνίδωση είναι, εν γένει, μία πάθηση που αφορά όλες τις ηλικίες, όμως η χρόνια μορφή της θεωρείται πως επηρεάζει κατά κύριο λόγο τους ανθρώπους που η ηλικία τους κυμαίνεται ανάμεσα στα 40 και τα 59 έτη. Επίσης, τονίζουμε ότι η κνίδωση δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Η αντιμετώπιση της κνίδωσης
Η αντιμετώπιση της κνίδωσης εξαρτάται από το αίτιο που την έχει προκαλέσει. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, αν έχεις εμφανίσει τα συμπτώματα, πρέπει να απευθυνθείς άμεσα σε κάποιον ειδικό, πιο συγκεκριμένα, σε κάποιο δερματολόγο ή σε κάποιον αλλεργιολόγο. Η διάγνωση των ειδικών είναι άκρως απαραίτητη, πρώτα από όλα, διότι τα συμπτώματα που παρατηρείς ενδέχεται να προκαλούνται από άλλες παθολογικές καταστάσεις.
Η αντιμετώπιση της κνίδωσης γίνεται συνήθως με τη χρήση φαρμάκων που συστήνει ο αρμόδιος γιατρός. Ειδικότερα, χρησιμοποιούνται αντιισταμινικά και κορτικοστεροειδή φάρμακα, αδρεναλίνη αλλά και εναλλακτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η σεκουκινουμάμπη. Παρόλα αυτά, χρειάζεται η συμμετοχή του ασθενή, προκειμένου να προλάβει την εμφάνιση των συμπτωμάτων καταρχάς ή προκειμένου να τα αντιμετωπίσει, άμα εμφανιστούν.
Σημαντικός παράγοντας πρόληψης της κνίδωσης είναι το τεστ αλλεργίας. Είναι σημαντικό, δηλαδή, να κάνεις το τεστ που θα δείξει εάν είσαι αλλεργικός σε κάποιο φαγητό, σε κάποιο υλικό ή σε κάποια ουσία. Ασχέτως όμως ποιους γιατρούς θα συναντήσεις, τί εξετάσεις θα κάνεις και ποια φάρμακα θα πάρεις, πρέπει να κάνεις κάποια πράγματα με δική σου πρωτοβουλία, έτσι ώστε να περιορίσεις την έξαρση των συμπτωμάτων της κνίδωσης.
Το πρώτο πράγμα, φυσικά, είναι η επιλογή της σωστής διατροφής. Ειδικά στην περίπτωση της οξείας κνίδωσης, πρέπει να αποφύγεις τροφές που προκαλούν αλλεργία. Όπως έχεις καταλάβει ήδη, διαβάζοντας αυτό το κείμενο, ο εντοπισμός των αλλεργιογόνων τροφών προκύπτει κατόπιν ιατρικών εξετάσεων, των αλλεργικών τεστ που αναφέρουμε παραπάνω. Οι τροφές που θεωρούνται «πιθανοί ένοχοι» για την οξεία κνίδωση είναι οι ξηροί καρποί, τα γαλακτοκομικά, αλλά και οι τροφές που περιλαμβάνουν συντηρητικά και χρώματα. Στην περίπτωση της χρόνιας κνίδωσης, πάλι, δεν έχουμε ενδείξεις για την πρόκληση κνίδωσης από την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων. Έχει παρατηρηθεί όμως η έξαρση των συμπτωμάτων σε ασθενείς που καταναλώνουν τρόφιμα που περιέχουν ή απελευθερώνουν ποσότητες ισταμίνης, όπως οι ξηροί καρποί, τα θαλασσινά και τα τυριά.
Πέρα από τη διατροφή, όμως, είναι χρήσιμο να ακολουθείς κάποιους κανόνες υγιεινής. Πρέπει να αποφεύγεις τη χρήση σφουγγαριού κατά τη διάρκεια του μπάνιου και να μην τρίβεις το σημείο που αισθάνεσαι φαγούρα. Μπορείς επιπλέον να ανακουφιστείς από τα συμπτώματα της κνίδωσης άμα κάνεις μπάνιο με χλιαρό νερό, αν εφαρμόσεις κομπρέσες εμποτισμένες με κρύο γάλα ή με την εφαρμογή καλλυντικής λοσιόν.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είτε θες να θεραπευτείς από την κνίδωση ή απλά να ανακουφιστείς από αυτήν πρέπει να καλέσεις αλλεργιολόγο. Πού θα τον βρεις; Στο Χρυσό Οδηγό!
