Η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα, όπως άλλωστε και παγκοσμίως, δεν είναι τίποτε άλλο από την μεταβολή του κλίματος και των καιρικών – μετεωρολογικών συνθηκών, που προκαλούνται από φυσικές ή ανθρώπινες διαδικασίες και δραστηριότητες.
Τον τελευταίο καιρό, πολλοί αναρωτιούνται γιατί ο καιρός αλλάζει; Ποια είναι τα αίτια της κλιματικής αλλαγής και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν; Υπάρχουν πολλές θεωρίες γύρω από τα αίτια και γίνονται μελέτες για να διερευνηθεί η επίδραση συγκεκριμένων παραγόντων στα ακραία φαινόμενα.
Ξεκινώντας, θα πούμε ότι τα αίτια της κλιματικής αλλαγής χωρίζονται σε φυσικά και ανθρωπογενή. Οι φυσικές δραστηριότητες που οδηγούν σε κλιματικές μεταβολές είναι η μετακίνηση των ηπείρων, η ηφαιστειακή δραστηριότητα, οι αλλαγές στην κίνηση της γης και η μεταβαλλόμενη ηλιακή ακτινοβολία. Ωστόσο και η επίδραση του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον, έχει παίξει επιβαρυντικό ρόλο στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη και στο κλίμα.
Υπάρχουν πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως. Από απλές καθημερινές συνήθειες έως την αλόγιστη χρήση ορυκτών καυσίμων και την αποψίλωση των δασών. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, εντείνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δηλαδή την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Τι περιβαλλοντικές συνέπειες έχει η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα;
Το μέλλον για το κλίμα, το περιβάλλον και την οικονομία είναι δυσοίωνο για την Ελλάδα, καθώς οι συνεχώς επιδεινούμενες κλιματικές μεταβολές έχουν ήδη τεράστιες επιπτώσεις. Πολλές από αυτές τις συνέπειες, τις έχεις παρατηρήσει κι εσύ! Η παρακάτω λίστα, σίγουρα θα σε βάλει σε σκέψη.
- Το κλίμα γίνεται ολοένα και θερμότερο- ξηρότερο
- Αυξάνονται συνεχώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα
- Τα αστικά κέντρα πλήττονται από καύσωνες και πλημμύρες
- Έντονη ατμοσφαιρική ρύπανση
- Ισχυρά κύματα καύσωνα
- Υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα υγρασίας
- Πυρκαγιές
Όλες αυτές οι αλλαγές – συνέπειες από την κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα, δυσχεραίνουν την καθημερινότητα και την υγεία των πολιτών και όχι μόνο. Και ναι μεν οι χειμώνες είναι πλέον θερμότεροι, ωστόσο η εκτεταμένη χρήση κλιματιστικού τους θερινούς μήνες, προκαλεί με την σειρά της υπερφόρτωση του δικτύου ηλεκτροδότησης, διακοπές ρεύματος και κατά συνέπεια προβλήματα κοινωνικών προεκτάσεων.
Στις πιο τουριστικές περιοχές της Ελλάδας το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής αν και ασθενέστερο, είναι ήδη ορατό, με τις ηπειρωτικές τουριστικές περιοχές να μαστίζονται από ισχυρά κύματα καύσωνα όλο και πιο συχνά. Οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα υγρασίας στις παραθαλάσσιες περιοχές, καθιστούν την διαβίωση κατοίκων και τουριστών δυσάρεστη, με συνέπεια να πλήττεται κάθε χρόνο η πιο σημαντική πλουτοπαραγωγική δραστηριότητα της χώρας μας, ο τουρισμός. Η θαλασσινή αύρα προς το παρόν κρατά τις θερμοκρασίες σε ανεκτά επίπεδα, ωστόσο οι συγκεκριμένες περιοχές αντιμετωπίζουν και τον κίνδυνο εμφάνισης πυρκαγιάς.
Οι ελληνικές αγροτικές περιοχές, εκτός από την αύξηση της θερμοκρασίας, έχουν να αντιμετωπίσουν και την ξηρασία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την γεωργία. Η κακή διαχείριση των υδάτινων πόρων, η εντατική καλλιέργεια της γης, η αποψίλωση και οι πυρκαγιές, επιδρούν αρνητικά στην παραγωγή, με τον κλάδο της αγροτικής οικονομίας να δέχεται βαθύ πλήγμα.
Τα δασικά οικοσυστήματα βιώνουν ήδη την κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα. Καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες, οι μειούμενες βροχοπτώσεις, η εκτεταμένη ξηρασία και οι πυρκαγιές καταστρέφουν μέρα με την μέρα το φυσικό περιβάλλον, ο δασικός πλούτος αποδυναμώνεται.
Η κλιματική κρίση που βιώνει η χώρα μας, φαίνεται να επηρεάζει την ζωή στις πόλεις, την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό. Παράλληλα όμως κινδυνεύει το περιβάλλον, τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, η υγεία των πολιτών και η οικονομία. Τα κόστη από την κατανάλωση ενέργειας αυξάνονται και οι επιπτώσεις από την ραγδαία αύξηση θερμοκρασίας απειλούν υπερήλικες και ευπαθείς ομάδες.
Παράλληλα η έκταση της χώρας μας μειώνεται από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, οι εκτεθειμένοι αρχαιολογικοί χώροι κινδυνεύουν και οι υποδομές – κατοικίες απειλούνται από ακραία φαινόμενα.
Πόσο επιβαρύνει ο άνθρωπος τον πλανήτη;
Έχεις ακούσει για το οικολογικό αποτύπωμα, το υδατικό αποτύπωμα και το αποτύπωμα άνθρακα και τη σχέση που έχουν με την κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα αλλά και στον πλανήτη;
Οι δείκτες αυτές, αξιολογούν το μέγεθος της επίδρασης που έχει ο άνθρωπος στο φυσικό περιβάλλον. Το Οικολογικό αποτύπωμα αποτελεί τον δείκτη που αξιολογεί τον βαθμό χρήσης των φυσικών πόρων από τον άνθρωπο σε σύγκριση με την ικανότητα της φύσης να τους αποκαταστήσει. Με απλά λόγια τί πόρους καταναλώνει η ανθρωπότητα στον πλανήτη, τί δύναται να αναπληρώσει ο πλανήτης από αυτά που καταναλώνουμε και πόσα από τα απόβλητα των ανθρώπων μπορεί ο πλανήτης να απορροφήσει.
Παράλληλα με το Οικολογικό αποτύπωμα μελετάται πλέον και το Υδατικό αποτύπωμα, δηλαδή ο όγκος γλυκού νερού που καταναλώνεται και μολύνεται από τον ανθρώπινο παράγοντα.
Τέλος το αποτύπωμα Άνθρακα μετρά τις ποσότητες αερίων που παράγονται προς όφελος των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Αξιολογώντας αυτούς τους τρεις δείκτες ατομικά ή για ένα σύνολο πληθυσμού (κοινότητα, πόλη, κράτος, επιχείρηση), μπορεί κανείς να διαπιστώσει πόσο πλήττεται ο πλανήτης και να προβεί σε διορθωτικές κινήσεις, πρακτικές και δράσεις που θα οδηγήσουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Τι μπορείς να κάνεις για την κλιματική αλλαγή;
Η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα είναι μη αναστρέψιμη, όπως άλλωστε και στον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, υπάρχουν λύσεις και πρακτικές που μπορούν να ανακόψουν την δυσχεραίνουσα πορεία της κλιματικής κρίσης στην χώρα μας.
Συγκεντρώσαμε τις προτάσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής παρακάτω. Διάβασε και δες πώς μπορείς κι εσύ να βάλεις το λιθαράκι σου στην προστασία του περιβάλλοντος.
- Μείωση εκπομπών CO2 (διοξειδίου του άνθρακα).
Στόχος η μείωση των εκπομπών CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και η αύξηση της απορρόφησης CO2 από τα δασικά οικοσυστήματα. Βεβαίως η Ελλάδα δεν έχει επενδύσει σε βαριά βιομηχανία και ως εκ τούτου δεν εκλύει υψηλές εκπομπές άνθρακα, γι αυτό και μπορεί πολύ πιο εύκολα να υιοθετήσει πολιτικές πράσινης ανάπτυξης για το μέλλον.
- Ευρεία χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Και όταν λέμε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, εννοούμε όλους τους διαθέσιμους πόρους, όπως είναι ηΑιολική ενέργεια, Ηλιακή, Υδραυλική, Βιομάζα, Γεωθερμική, Θαλάσσια, Ωσμωτική.
- Παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης και απόδοσης.
Η ενεργειακή αναβάθμιση και απόδοση, μπορεί να πραγματοποιηθεί με τους εξής τρόπους:Κτιριακές παρεμβάσεις, όπως για παράδειγμα με το πρόγραμμα εξοικονομώ κατ΄οίκον, Δημόσιος φωτισμός με LED, Μέτρα φοροαπαλλαγής για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων, Επέκταση χώρων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, Ηλεκτροδοτούμενες αστικές συγκοινωνίες, Επέκταση ποδηλατοδρόμων και Φορολόγηση ανάλογα με τις εκπομπές άνθρακα στις ελληνικές επιχειρήσεις και στους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων.
- Μέτρα για τις μονάδες παραγωγής της ελληνικής οικονομίας.
Βελτιωτικά μέτρα στην ελληνική βιομηχανία, της αντικατάσταση εξοπλισμών επιχειρήσεων, συστήματα διαχείρισης και αποθήκευσης ενέργειας και νέες τεχνολογικές πρακτικές συλλογής και ανακύκλωσης αποβλήτων.
Πλαίσιο στήριξης και φοροαπαλλαγή για επιχειρήσεις που επενδύουν στην επαναχρησιμοποίηση και επιδιόρθωση αγαθών
Κίνητρα ενίσχυσης και φοροαπαλλαγής για τον αγροτικό τομέα, με στόχο την ανάπτυξη της βιολογικής καλλιέργειας, την μείωση χρήσης φυτοφαρμάκων και την συνετή χρήση των υδάτινων αποθεμάτων
Ενίσχυση του ελληνικού τουριστικού τομέα, με μέτρα που αναδεικνύουν της προστατευόμενες περιοχές, ώστε να αποτελέσουν πόλο έλξης εναλλακτικού τουρισμού.
Εξασφάλιση της βιώσιμου μέλλοντος για της επόμενες γενιές
Η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα συμβαίνει τώρα και απαιτεί καίριες αποφάσεις, άμεση δραστηριοποίηση και ένα θεσμικό πλαίσιο ικανό να θωρακίσει το περιβάλλον και να αναστρέψει την αύξηση της θερμοκρασίας και των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.
Οι λύσεις είναι απλές: μικρές βελτιωτικές ενέργειες στην καθημερινότητα, σωστή εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση πληθυσμού, ενίσχυση τοπικών δράσεων, μέτρα και έλεγχος των βασικών τομέων της οικονομίας της ελληνικής επικράτειας. Με ατομική ευθύνη, συντονισμό και συνεργασία, μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο αύριο!
