Η κατοχύρωση εμπορικού σήματος είναι μία διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για κάθε επιχείρηση, προκειμένου να γίνει ευρέως γνωστή στο καταναλωτικό κοινό.
Τι κοινό μπορεί έχουν ο Παναθηναϊκός και η Coca Cola; O Ολυμπιακός και η Microsoft; H AEK και η Google; To κοινό σημείο αυτών των φαινομενικά διαφορετικών οργανισμών είναι ότι έχουν ένα αναγνωρίσιμο σήμα. Ένα σήμα που προβάλλει τον οργανισμό, τον διαφημίζει, αλλά το κυριότερο όλων, είναι ότι δημιουργεί πιστούς οπαδούς.
Θα μας πεις ότι μία εταιρεία δεν μπορεί να έχει οπαδούς. Όχι με τη ποδοσφαιρική έννοια, σίγουρα. Μπορεί, όμως, να έχει αφοσιωμένους πελάτες που δε σκέφτονται καν τι θα αγοράσουν. Βλέπουν το σήμα της εταιρείας και ενεργούν άμεσα και υποσυνείδητα.
Δεν είναι τυχαίο, ότι οι μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις ξοδεύουν μεγάλα ποσά, για να προστατεύουν το εμπορικό τους σήμα. Μήπως πρέπει να κάνεις και εσύ το ίδιο; Και ας μην είσαι ο Μπιλ Γκέιτς…
Τι είναι το εμπορικό σήμα;
Ο Μπιλ Γκέιτς γνωρίζει ασφαλώς τη σημασία που μπορεί να έχει ένα εμπορικό σήμα, είναι αμφίβολο, όμως, κατά πόσον μπορεί να δώσει μία ολοκληρωμένη απάντηση στο τί είναι πραγματικά το σήμα αυτό. Αναφερόμαστε πάντοτε σε ένα θέμα που απασχολεί διάφορες ειδικότητες επιστημόνων, όμως στο παρόν άρθρο θα περιοριστούμε αποκλειστικά στο τι λέει η νομοθεσία.
Το άρθρο 14 του νόμου 4155/2013 ορίζει ότι: “Σήμα μπορεί να αποτελέσει κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων.” Θα αναρωτιέσαι τώρα ποια είναι αυτά τα «σημεία επιδεκτικά γραφικής παράστασης».
Πάμε πάλι στο άρθρο 14 του νόμου 4155/2013 λοιπόν, και πιο συγκεκριμένα, στη δεύτερη παράγραφο αυτού: “Μπορούν να αποτελέσουν σήμα ιδίως λέξεις, ονόματα, επωνυμίες, ψευδώνυμα, απεικονίσεις, σχέδια, γράμματα, αριθμοί, χρώματα, ήχοι, συμπεριλαμβανομένων των μουσικών φράσεων, το σχήμα του προϊόντος ή της συσκευασίας του και τα διαφημιστικά συνθήματα (slogans).” Καταλαβαίνεις ότι ο νομικός ορισμός του εμπορικού σήματος είναι ευρύς. Ξέρουμε, όμως, ότι δε θες να μείνεις στη νομική ερμηνεία του θέματος, αλλά να προβείς στην κατοχύρωση εμπορικού σήματος για την επιχείρησή σου.
Η κατοχύρωση εμπορικού σήματος
Το άρθρο 122 του νόμου 4072/2012 λέει ξεκάθαρα ότι: «Το δικαίωμα για αποκλειστική χρήση του σήματος αποκτάται με την καταχώρισή του.» Να το πούμε διαφορετικά, άμα δεν προχωρήσεις στην κατοχύρωση εμπορικού σήματος, θα το πάρουν οι ανταγωνιστές σου και δε θα μπορείς να κάνεις τίποτα μετά…
Η κατοχύρωση του εμπορικού σήματος, είναι πολύ σημαντική τόσο για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν φυσική παρουσία, όσο και για εκείνες που έχουν online παρουσία, όπως είναι τα e-shop. Για τα e-shop, πέρα από το σήμα, πρέπει να δώσεις προσοχή και στις φορολικές σου υποχρεώσεις.
Από την άλλη, βέβαια, μπορείς να ξεκινήσεις τη διαδικασία κατοχύρωσης άμεσα, με τη βοήθεια πάντοτε του δικηγόρου ή μίας αξιόπιστης δικηγορικής εταιρείας. Η διαδικασία ξεκινάει με την κατάθεση δήλωσης στη Διεύθυνση Σημάτων που υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Εν συνεχεία, ακολουθεί ο έλεγχος της δήλωσης, που αφορά στην τήρηση ή μη των τυπικών προϋποθέσεων που προβλέπονται από τα άρθρα 135 και 136 του νόμου 4072/2012.
Στην περίπτωση της μη τήρησης, δίνεται προθεσμία ενός μηνός για να διορθωθούν οι όποιες ελλείψεις ή παρατυπίες. Δε χρειάζεται να αναφέρουμε, ότι η δήλωσή σου απορρίπτεται, αν αγνοήσεις τις συστάσεις της Διεύθυνσης. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε περιπτώσεις, όπου η δήλωση σου είναι απαράδεκτη.
Το απαράδεκτο της δήλωσής σου κρίνεται από τα άρθρα 123 και 124 του νόμου 4072/2012, που ορίζουν επακριβώς ποια σημεία δε μπορούν να γίνουν αποδεκτά ως σήματα. Η Διεύθυνση Σημάτων είναι υποχρεωμένη να σου ζητήσει την ανάκληση της δήλωσης, τον περιορισμό της έκτασης του προστατευόμενου σήματος, ή την υποβολή παρατηρήσεων, άμα θεωρεί ότι υπάρχει ολική ή μερική παραβίαση των άρθρων 123 και 124. Οι εν λόγω ενέργειες πρέπει να γίνουν εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας του ενός μηνός. Οποιαδήποτε αδυναμία συμμόρφωσης με τις συστάσεις της Διεύθυνσης, το γράφουμε και πιο πάνω άλλωστε, συνεπάγεται απόρριψη της δήλωσης.
Η απάντησή σου σε ενδεχόμενη απόρριψη μπορεί να είναι η προσφυγή ενώπιον της Διοικητικής Επιτροπής Σημάτων. Η εν λόγω προσφυγή πρέπει να γίνει εντός 60 ημερών από την ημέρα κοινοποίησης, σε σένα, της απόρριψης. Αν δεν καταφέρεις να πείσεις τη Διοικητική Επιτροπή Σημάτων, έχεις μία ακόμη επιλογή. Την προσφυγή στα Διοικητικά Δικαστήρια, μέσα σε 60 ημέρες από τη στιγμή που σου κοινοποιήθηκε η απόφαση της Επιτροπής. Δε σου ευχόμαστε να φτάσεις εκεί, γι΄ αυτό είναι καλό να γνωρίζεις κάποια πράγματα ακόμη…
Μερικά SOS για τα εμπορικά σήματα
Είναι σαφές, ότι το εμπορικό σου σήμα δεν πρέπει να είναι αντιγραφή κάποιου άλλου. Επίσης, δεν πρέπει να περιλαμβάνει λέξεις που θεωρούνται κοινόχρηστες, όπως hotel για παράδειγμα. Οι λέξεις αυτές δε θεωρούνται μέρος του σήματος, επομένως η αντιγραφή τους δε διώκεται από το νόμο. Το σήμα σου πρέπει να είναι σίγουρα διακριτικό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι παραπλανητικό.
Δεν πρέπει, δηλαδή, να δίνει λανθασμένες πληροφορίες για την επιχείρησή σου στο κοινό. Επιπλέον,ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη χρήση εθνικών συμβόλων, ή στη χρήση συμβόλων που παραπέμπουν σε αγροτικά προϊόντα που ανήκουν στη κατηγορία ΠΟΠ. Η έγκριση της δήλωσής σου, συνεπάγεται ότι μπορείς να χρησιμοποιείς το σήμα σου για τα επόμενα 10 έτη. Μετά τη λήξη της δεκαετίας το σήμα διαγράφεται, αν δεν έχει ανανεωθεί. Η ανανέωση του σήματος γίνεται στο τελευταίο έτος της ισχύος του.
Τέλος, θα πρέπει να διευκρινίσουμε και κάτι άλλο ακόμα. Τα εμπορικά σήματα διαχωρίζονται σε τρία επίπεδα:
- Εθνικά: Έχουν ισχύ στην ελληνική αγορά και υπόκεινται στις διατάξεις του ελληνικού δικαίου.
- Κοινοτικά: Έχουν ισχύ στην ΕΕ και υπόκεινται στο κοινοτικό Δίκαιο.
- Διεθνή: Έχουν ισχύ σε χώρες, ευρωπαϊκές και μη, που έχουν υπογράψει το Πρωτόκολλο της Μαδρίτης (1989).
Οι διαδικασίες για καθένα εξ’ αυτών διαφέρουν ως προς ένα βαθμό τουλάχιστον. Αυτό πρέπει να το γνωρίζεις, στην περίπτωση που θες να επεκτείνεις την επιχείρησή σου στην ευρωπαϊκή ή τη διεθνή αγορά. Για να είμαστε δίκαιοι, σε έχουμε μπερδέψει κάπως. Αυτό, διότι η διαδικασία που απαιτείται για την κατοχύρωση εμπορικού σήματος είναι πολύπλοκη και απαιτεί χρόνο.
Το μόνο σίγουρο είναι, για να ξεφύγουμε από τη σφαίρα του νομικού, ότι η εν λόγω διαδικασία δεν είναι μία ακόμη περιττή πολυτέλεια. Έχουμε εξηγήσει ήδη από τη πρώτη παράγραφο, ποια είναι τα οφέλη στην κατοχύρωση εμπορικού σήματος. Δεν είναι λίγα και αυτό το ξέρουν – επαναλαμβάνουμε – οι ανταγωνιστές σου.
Επομένως, ένας εξειδικευμένος δικηγόρος, που θα τον βρεις αποκλειστικά στον Χρυσό Οδηγό δε θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις μονάχα το τέρας της γραφειοκρατίας, αλλά και εκείνο του ανταγωνισμού. Γι αυτό, λοιπόν, μην το καθυστερείς άλλο! Ψάξε στο Χρυσό Οδηγό και θα βρεις το δικηγόρο σου!
