Ο Dr. Ιωάννης Βακαλόπουλος είναι χειρουργός ουρολόγος – ανδρολόγος και μας αναλύει το ζήτημα της αντιμετώπισης των ασθενών με καρκίνο του προστάτη, την περίοδο του Covid-19.
Ο καρκίνος του προστάτη, είναι το δεύτερο συχνότερο και το πέμπτο πιο επιθετικό νεόπλασμα μεταξύ των ανδρών παγκοσμίως. Στην Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη είναι ο πιο κοινός καρκίνος, με πιθανότητα διάγνωσης ένας στους επτά άνδρες. Η πανδημία του Covid-19, έχει επιφέρει αλλαγές στο σύστημα υγείας, επηρεάζοντας τους ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί με καρκίνο του προστάτη. Παρακάτω, θα δούμε ποια είναι η εικόνα που έχει διαμορφωθεί και πως εξελίσσεται η θεραπεία των ασθενών σύμφωνα με τη σοβαρότητα της ασθένειάς τους.
Το Σύστημα Υγείας…
Η πανδημία του SARS-CoV-2 αποτελεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση, που συνταράζει παγκόσμια την κοινωνία και τα συστήματα υγείας. Λόγω αφενός του φόβου των ασθενών για πιθανή μετάδοση του ιού και αφετέρου της αποθάρρυνσης πρόσβασης σε κάθε μονάδα παροχής υγείας για τη διατήρηση εφεδρειών για τους ασθενείς με COVID-19 από τους κρατικούς φορείς, η παρακολούθηση των ασθενών με καρκίνο του προστάτη μεταξύ άλλων, παραβλάπτεται σημαντικά με σοβαρές συνέπειες. Οι συνέπειες αυτές έγιναν αντικείμενο πρόσφατων μελετών με προφανή αποτελέσματα την αύξηση του αριθμού των θανάτων από καρκίνο του προστάτη, οι οποίοι μπορούν να αποφευχθούν, αν εφαρμόζονται επείγουσες πολιτικές παρεμβάσεις για τη διαχείριση της καθυστέρησης εντός των συνήθων υπηρεσιών υγείας.
Για το σκοπό αυτό η Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία εξέδωσε σαφείς οδηγίες για την κατηγοριοποίηση της προτεραιότητας διαγνωστικών και θεραπευτικών παρεμβάσεων για τους ουρολογικούς καρκίνους στην περίοδο της πανδημίας. Οι ουρολόγοι γνωρίζοντας τες σταθμίζουν το όφελος των ασθενών τους, τις πιθανότητες μετάδοσης του SARS-CoV-2 και τη διατήρηση των εφεδρειών του συστήματος υγείας και είναι σε θέση να επιλέγουν την αντιμετώπιση των ασθενών τους από την αναβολή έως την κατεπείγουσα διαγνωστική και θεραπευτική παρέμβαση.
Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη, μπορούν να καθυστερήσουν τη ριζική προστατεκτομή για αρκετούς μήνες, αφού συνήθως η νόσος δεν εξελίσσεται γρήγορα. Εξαίρεση αποτελούν οι ασθενείς με παράγοντες υψηλού κινδύνου για εξέλιξη της νόσου, όπως αυτοί καθορίζονται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια. Το καλύτερο για αυτούς είναι να υποβληθούν σε ακτινοθεραπεία και αν αυτό δεν είναι εφικτό να χειρουργηθούν. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις ωστόσο, λαμβάνεται υπόψη η ηλικία και το μέγεθος των παραγόντων κινδύνου και προηγούνται άλλες περισσότερο επείγουσες επεμβάσεις, αφού ακόμη και 12 μήνες καθυστέρηση της επέμβασης δεν αλλάζει ούτε το χειρουργικό αποτέλεσμα, ούτε τη θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη.
Οι περισσότερο «επικίνδυνοι» για κακή εξέλιξη ενός καρκίνου του προστάτη σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, που αναμένεται να διαρκέσει και η πανδημία, είναι οι χαρακτηρισμένοι ως ασθενείς υψηλής προτεραιότητας. Αυτοί είναι ασθενείς με συμπτώματα ή μεταστατική νόσο υψηλού φορτίου ή μεγάλου όγκου, που είναι πιθανό να έχουν ταχεία εξέλιξη με αποτέλεσμα συμπτώματα ή και επιπλοκές (συμπίεση νωτιαίου μυελού, αιμορραγία, οξεία κατακράτηση ούρων, υδρόνεφρωση με νεφρική ανεπάρκεια, ακράτεια), νέοι ασθενείς με μικροκυτταρικό καρκίνο ή με τάση για γρήγορη δημιουργία μεταστάσεων και ασθενείς με σοβαρές παρενέργειες της συνεχιζόμενης συστηματικής θεραπείας.
Αυτοί πρέπει να αντιμετωπίζονται εντός έξι εβδομάδων, ανάλογα με την ένδειξη των θεραπειών με ακτινοθεραπεία των μεταστάσεων, ανδρογονικό αποκλεισμό συνήθως σε συνδυασμό με τα νεότερα ορμονικά φάρμακα και μόνο επί μη ανταπόκρισης χημειοθεραπεία σε λιγότερους κύκλους αν είναι δυνατόν.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η απρόσκοπτη συνέχιση της ήδη λαμβανόμενης φαρμακευτικής αγωγής, στην οποία ανταποκρίνεται καλά ο ασθενής ο οποίος έχει διαγνωσθεί με καρκίνο του προστάτη, ώστε να αποφευχθούν η εμφάνιση συμπτωμάτων πόνου και επιπλοκών, που προαναφέρθηκαν. Το υπουργείο υγείας έχει εξασφαλίσει όλα τα απαραίτητα διαδικτυακά μέσα, ώστε η γνωμοδότηση, συνταγογράφηση και παράδοση στο σπίτι αυτών των θεραπειών να μην απαιτεί καμία φυσική παρουσία.
Οι πλέον αρμόδιοι για τη στάθμιση του οφέλους ενός συγκεκριμένου ασθενούς με καρκίνο του προστάτη, ώστε να τον καθοδηγήσουν με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου του και τις επικρατούσες συνθήκες στο σύστημα υγείας, για τον τρόπο διαχείριση του στην περίοδο της πανδημίας είναι οι ουρολόγοι και συνεπώς είτε η τηλεπικοινωνία, είτε η αυτοπρόσωπη επικοινωνία, όταν χρειασθεί, είναι απαραίτητη.
Οι ασθενείς με καρκίνο του προσάτη, δε θα πρέπει να αναλαμβάνουν μόνοι τους τη διαχείριση τους για κανένα λόγο. Εξάλλου πληθώρα μέτρων, που λαμβάνονται σε όλες τις βαθμίδες μονάδων υγείας δημόσιων και ιδιωτικών εξασφαλίζει την προστασία τους από τη μετάδοση του SARS-CoV-2. Οι οδηγίες αυτές είναι καθορισμένες από τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας και υπάρχουν αναλυτικά καταγεγραμμένες στο διαδίκτυο και τηρούνται ευλαβικά από το προσωπικό παροχής υγείας, για τον απλούστατο λόγο, ότι το εν λόγω προσωπικό έχει γνωρίσει θέλοντας και μη τη νόσο COVID-19 από πολύ κοντά.
