Το διαζύγιο, είναι μια δύσκολη κατάσταση που προκαλεί αναταραχή και άγχος στο ζευγάρι και στα παιδιά. Βέβαια, υπάρχουν εκείνες και εκείνοι που θα αντιτείνουν, ότι το διαζύγιο είναι η μοναδική λύση σε κάποια κατάσταση χάους που υφίσταται σήμερα και γι΄ αυτόν το λόγο είναι αναπόφευκτο έως και ωφέλιμο για τις εμπλεκόμενες πλευρές.
Σημασία έχει, όμως, το γεγονός ότι τα διαζύγια είναι, πλέον, πολλά στις μοντέρνες και ανεπτυγμένες κοινωνίες. Σε τέτοιο βαθμό, που οι αρμόδιοι επιστήμονες μιλάνε για μια νέα μορφή οικογένειας, αυτή με ένα γονέα.
Σίγουρα, θα γνωρίζεις και εσύ περιπτώσεις διαζευγμένων στον κοινωνικό ή και στον οικογενειακό σου κύκλο. Ίσως να έχεις πάρει διαζύγιο, ή να σκέφτεσαι να το κάνεις. Για αυτό, λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να μελετήσουμε το φαινόμενο του διαζυγίου, ξεκινώντας από τις αιτίες του.
Πώς φτάνεις στο διαζύγιο;
Το μόνο σίγουρο είναι, ότι δεν υπάρχει μία και μοναδική απάντηση στο συγκεκριμένο ερώτημα. Οι παράγοντες που προκαλούν το διαζύγιο ποικίλλουν. Ενδεικτικά, θα αναφέρουμε την απιστία, την ασυμφωνία χαρακτήρων, αλλά και την έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στους δύο συζύγους. Είναι πολύ συνηθισμένες αιτίες, αλλά δεν είναι και οι μοναδικές.
Η απομάκρυνση των συζύγων λόγω της εργασίας τους, τα προβλήματα συμπεριφοράς (π.χ. σωματική κακοποίηση), η κακή οικονομική κατάσταση, η κατάχρηση εξαρτησιογόνων ουσιών, όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, συντελούν στην απόφαση για διαζύγιο. Πέρα από τις αιτίες του διαζυγίου, όμως, είναι σκόπιμο να εξετάσουμε και τα αποτελέσματα αυτού.
Τι σου προκαλεί ένα διαζύγιο;
Το πιο εμφανές αποτέλεσμα ενός διαζυγίου είναι οι οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν οι πρώην σύζυγοι. Όμως, οι συνέπειες ενός διαζυγίου δεν είναι, μόνο, υλικές. Αν ανήκεις στη λίστα των διαζευγμένων, γνωρίζεις ότι ο ρόλος ενός ατόμου αλλάζει δραματικά, όταν παίρνει διαζύγιο και καλείται να ζήσει μόνος του/μόνη της.
Επιπλέον, χάνει πολλές από τις κοινωνικές επαφές του, αφού ένα μέρος αυτών αποτελείται από συγγενείς του πρώην συζύγου ή κοινούς φίλους. Ακόμη, τα άσχημα συναισθήματα που δημιουργεί ένα διαζύγιο παίζουν ρόλο στην απομάκρυνση ενός διαζευγμένου ατόμου από τον κοινωνικό του περίγυρο.
Γράφοντας για συναισθήματα, μπορούμε να αναφέρουμε την ντροπή που μπορεί να αισθανθεί ένα διαζευγμένο άτομο, ή την τάση να απομακρύνεται από τους γύρω του, καθώς και το άγχος και την κατάθλιψη. Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το διαζύγιο μπορεί να προκαλέσει και σωματικά προβλήματα, όπως ο καρκίνος και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Από την άλλη, βέβαια, το έχουμε γράψει και στον πρόλογο, υπάρχει και μία άλλη οπτική των πραγμάτων. Σύμφωνα με κάποιες έρευνες, υπάρχουν αρκετά διαζευγμένα άτομα (κυρίως γυναίκες) που μπορεί να φτιάξουν τη ζωή τους μετά το χωρισμό, λόγω της βελτίωσης που επέρχεται στη συναισθηματική τους κατάσταση.
Πώς συμπεριφέρονται τα ζευγάρια που χωρίζουν;
Η διεθνής βιβλιογραφία αναγνωρίζει πέντε στάδια αντιμετώπισης του διαζυγίου από τα εμπλεκόμενα άτομα, τα οποία, εν συντομία, είναι τα παρακάτω:
Άρνηση: Οι σύζυγοι προσποιούνται ότι δε βλέπουν τα προβλήματα στη σχέση τους, ώστε να ζητήσουν βοήθεια, ή τα αποδίδουν σε εξωτερικούς παράγοντες. Υποκρίνονται ότι όλα πάνε καλά.
Κατάθλιψη: Οι δύο σύζυγοι έχουν ξεπεράσει το στάδιο της άρνησης, έχουν παραδεχτεί αυτό που συνέβη και, έτσι, θλίβονται.
Θυμός: Η διάδοχη κατάσταση της κατάθλιψης είναι ο θυμός, που μπορεί να διογκώνεται κάποιες φορές από διαφωνίες που προκύπτουν για επιμέρους ζητήματα, όπως η φροντίδα των παιδιών.
Αλλαγή τρόπου ζωής: Εδώ αναφέρεται η προσπάθεια των συζύγων να αλλάξουν τα πάντα σχετικά με την προσωπική, την κοινωνική και την επαγγελματική τους ζωή.
Αποδοχή ή αλλιώς το τέλος του παιχνιδιού. Οι δύο σύζυγοι το έχουν πάρει απόφαση πως ότι έγινε, ανήκει στο παρελθόν. Κάποιες φορές, μάλιστα, μπορούν να συνεργαστούν σε θέματα που αφορούν, κατά κύριο λόγο, τα παιδιά τους.
Διαζύγιο και παιδιά: Μία πολύ λεπτή ισορροπία
Η ύπαρξη των παιδιών κάνει ένα διαζύγιο πιο δύσκολο. Η πρώτη δυσκολία αφορά στον τρόπο με τον οποίο ο γονιός θα τους ανακοινώσει την απόφαση ενός διαζυγίου. Έχοντας προχωρήσει σε οριστική απόφαση διαζυγίου, το ζευγάρι θα πρέπει να προβεί άμεσα σε συζήτηση με τα παιδιά, για να τους εξηγήσει με ειλικρίνεια πως έχουν τα πράγματα.
Ο διάλογος θα πρέπει να γίνει με τους δυο γονείς παρόντες, σε ήρεμο, διαλλακτικό κλίμα, χωρίς αλληλοκατηγορίες. Είναι σημαντικό, η συζήτηση να είναι προσαρμοσμένη στην ηλικία του κάθε παιδιού για να γίνει κατανοητή.
Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει η διαβεβαίωση των γονέων ότι θα είναι για πάντα δίπλα τους, ξεκαθαρίζοντάς τους ότι δεν φταίνε αυτά για την απόφασή τους (όπως είναι πολύ πιθανόν να πιστεύουν).
Επίσης, καλό θα είναι οι γονείς να επιτρέπουν στα παιδιά, να εκφράσουν ελεύθερα τα συναισθήματά τους, για να αποφορτιστούν ψυχικά. Σε περίπτωση που τα παιδιά δυσκολεύονται να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση πράγματων, οι γονείς οφείλουν να ζητήσουν τη βοήθεια ενός ειδικού παιδοψυχολόγου.
Παράλληλα, ο διαζευγμένος γονιός πρέπει να φροντίσει για την ομαλή αλλαγή του τρόπου ζωής των παιδιών του. Είναι απαραίτητο να εξηγήσει στα παιδιά του, ότι η καθημερινότητά τους θα αλλάξει και θα ακολουθούν νέους κανόνες.
Η μετάβαση στη νέα πραγματικότητα πρέπει να γίνει σταδιακά και όχι απότομα. Τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία της μετάβασης (π.χ. στη μετακόμιση) για να εμπεδώσουν ότι «κάτι έχει αλλάξει».
Τέλος, είναι δεδομένο ότι θα προκύψουν νέες δυσκολίες μετά το πέρας του χωρισμού και τη μετακόμιση των γονιών. Τα παιδιά θα βρεθούν μοιραία ανάμεσα στους γονείς τους και μπορεί με αυτόν τον τρόπο να γίνουν οι αγγελιοφόροι του ενός, ή του άλλου.
Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που θα πρέπει να αποφύγουν, με κάθε τρόπο, οι χωρισμένοι γονείς. Ένα άλλο πράγμα που θα πρέπει να αποφύγουν, είναι να κακολογούν τον/την πρώην σύζυγο στα παιδιά τους.
Αν, πάλι, υπάρχει ένας νέος ή νέα σύντροφος στη ζωή του γονιού, θα πρέπει να παρουσιαστεί με ιδιαίτερη προσοχή στα παιδιά. Είναι προφανές ότι ο νέος/η νέα σύντροφος θα πρέπει να έρχεται σε επαφή με τα παιδιά, μόνο, όταν η σχέση του/της με το γονιό είναι σοβαρή και σταθερή.
Σε κάθε περίπτωση, η διαχείριση των συνεπειών ενός διαζυγίου δεν είναι καθόλου εύκολη. Ενδεχομένως, να χρειαστείς την πρόσθετη ψυχολογική υποστήριξη ενός ειδικού, αν είσαι διαζευγμένος/η, ή αν σκέφτεσαι να ζητήσεις διαζύγιο από το/τη σύζυγό σου. Πιθανόν, να χρειαστούν και τα παιδιά σου κάποια ανάλογη βοήθεια.
Αν βλέπεις ότι έχει περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα (ας πούμε κάποιοι μήνες) και τα παιδιά σου δε μπορούν να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, νιώθουν άσχημα και έχει αλλάξει η συμπεριφορά τους, πρέπει να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό.
Κάλεσε άμεσα τον ψυχολόγο που βρήκες στο Χρυσό Οδηγό και βελτίωσε την ποιότητα της ζωής σου και των γύρω σου!
